• I- GİRİŞ:

    Bilindiği gibi 28 Aralık 2023 tarih 32413 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7491 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 40’ıncı maddesi ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan yapım işleri ihaleleri yüklenicilerine, belirli şartlar dahilinde ek fiyat farkı ve süre uzatımı talep etme imkanı getirilmişti.

     Yapılan düzenleme kapsamındaki; ek fiyat farkı ile süre uzatımı verilebilecek işleri, ek fiyat farkı hesaplama yöntemlerini, uygulama dönemini, başvuru sürelerini, süre uzatımına bağlı olarak yapılacak işlemler ile ek fiyat farkı ve süre uzatımına dair diğer hususlar dâhil uygulamaya ilişkin esas ve usulleri, 8 inci maddeye göre belirlenen esas ve usuller de dikkate alınmak suretiyle tespite Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğu belirtilmişti.

     16 Ocak 2024 tarih 32431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15 Ocak 2024 tarih 8089 sayılı “Cumhurbaşkanı Kararı” ile; yapım işi müteahhitlerinin ek fiyat farkı ve süre uzatımı taleplerinin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar belirlenmiştir. 

 

• II- YAPIM İŞİ MÜTEAHHİTLERİNE EK FİYAT FARKI VE SÜRE UZATIMININ KAPSAMI :

      4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale edilen yapım işlerine ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan ve 4735 sayılı Kanun’un Geçici 7’inci maddesinin yürürlüğe girdiği 28/12/2023 tarihi itibariyle devam eden (geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde, sözleşmenin 1/1/2024 tarihinden 31/12/2024 tarihine kadar  (bu tarih dahil) gerçekleştirilen kısımları için;

- İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunan sözleşmelerde, sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkı tutarının bu esaslara göre artırılacağı,

 

-İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayan sözleşmelerde bu esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağı,

- Bu kapsamdaki sözleşmelerde yükleniciler tarafından talepte bulunulması halinde, 6 ayı geçmemek üzere süre uzatımı yapılabileceği,

- 4734 sayılı Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’inci maddesi kapsamında yapılan alımlara ilişkin sözleşmelerin bu düzenleme kapsamı dışında olduğu,

 

yönünde belirlemeler yapılmıştır.

 

• III- ARTIRIMLI FİYAT FARKI HESABI VE ÖDENMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER:

         Karar’ın “Artırımlı Fiyat Farkı Hesabına İlişkin Uygulama Esasları” başlıklı 7’inci maddesinde;

- Bu esaslarda yer verilen koşulları sağlayan sözleşmelerde artırımlı fiyat farkı verilmesinin zorunlu olduğu,

- Artırımlı fiyat farkı hesaplanabilmesi için yüklenicinin idareye yazılı olarak başvuru yapma şartının bulunmadığı,

- Artırımlı fiyat farkı hesabına ilişkin olarak bu düzenlemede hüküm bulunmayan durumlarda “Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” ın uygulanacağı,

 

yönünde belirlemeler yapılmış olup, fiyat farkı hesaplamalarına ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki gibidir:

     Ayrıca Karar’ın 8’inci maddesinin beşinci fıkrasında; süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılan sürede gerçekleştirilen imalatlar için de artırımlı fiyat farkı hükümlerinin uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

• 1- İhale Dokümanında Fiyat Farkı Hesaplanmasına İlişkin Hüküm Bulanan Sözleşmeler:

       İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunan sözleşmelerde;

- 1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için fiyat farkı hesaplanmasında Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5’inci maddesindeki formülde yer alan B katsayısı 0,90 yerine 1,00 olarak uygulanacağı,

- Ancak, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kapsamındaki konut ve konut ile birlikte ihaleye çıkarılan yapım işlerinde B katsayısının 0,90 yerine 1,15 olarak uygulanacağı, 

 

belirlenmiştir.

 

• 2- İhale Dokümanında Fiyat Farkı Hesaplanmasına İlişkin Hüküm Bulunmayan Sözleşmeler:

      İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayan sözleşmelerde,  1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için fiyat farkı hesaplanmasında;

           Gn

Pn = ----------------  olmak üzere;  Fd = An x D x (Pn – 1) Formülünün kullanılacağı belirlenmiştir.

           Go

a)- Fd = Artırımlı fiyat farkı tutarını,

b)- D  = 0,15 sabit katsayısını,

c)- An= 1/1/2024 tarihinden sonra (bu tarih dahil) gerçekleştirilen sözleşme kısmı için yapılan ilk geçici hakkedişte (n = 1) olmak üzere (n) inci hakkedişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı, anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı,

ç)- Pn = 1/1/2024 tarihinden sonra (bu tarih dahil) gerçekleştirilen sözleşme kısmı için yapılan ilk geçici hakkedişte (n = 1) olmak üzere (n) inci hakkedişte, Go, Gn sayılarının formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d)- Go, Gn = İhale tarihinin  (son teklif verme tarihinin) içinde bulunduğu aya ait TÜİK tarafından yayımlanan ilgili endeksi, (0) ve güncel endekse (n) ilişkin olarak TÜİK tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosunun “Yİ-ÜFE Genel” sütunundaki sayıyı,

          - ifade ettiği açıklanmıştır.

  

• IV- SÜRE UZATIMINA İLİŞKİN TALEP VE DEĞERLENDİRMELERE YÖNELİK YAPILAN BELİRLEMELER: 

• 1- Süre Uzatımı Verilebilmesi İçin Yüklenicinin İdareye Başvuru Yapması Gerekiyor:

       Süre uzatımı verilebilmesi için yüklenicinin 16/1/2024 tarihinden itibaren 30 gün içinde idareye yazılı olarak başvurması gerekiyor. İdare tarafından yüklenicinin başvurusu hakkında 15 gün içinde karar verilir. Yüklenicinin süre uzatımı başvurusunda bulunmuş olması, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacaktır.

• 2- Süre Uzatımı Halinde Revize İş Programı İdarenin Onayına Sunulacak:

     Uzatılacak süreye ilişkin kararın yükleniciye tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde revize iş programı yüklenici tarafından düzenlenerek idarenin onayına sunulur. Onaylanan revize iş programına göre işe devam edilir ve bu sözleşmelerde 1/1/2024 tarihinden sonra gerçekleştirilen iş miktarına ilişkin fiyat farkı hesabı revize iş programı dikkate alınarak, bu düzenlemedeki “Artırımlı Fiyat Farkına İlişkin Hükümler” saklı kalmak kaydıyla, ilgili sözleşmeye esas ihalenin ilanı veya duyurusunun yapıldığı tarihte geçerli olan “Fiyat Farkına İlişkin Esaslara” göre yapılır.

• 3- Uzatılacak Sürenin Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Hususlar:

Uzatılacak sürenin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

a)- 1/1/2024 tarihi itibariyle yüklenici tarafından iş programına göre kullanılmış olması gereken kümülatif ödenecek tutarından daha fazla veya bu tutara eşit imalat yapmış olması halinde uzatılacak süre idarece belirlenir,

 

b)- 1/1/2024 tarihi itibariyle iş programına göre kullanılmış olması gereken kümülatif ödenek tutarından daha az imalat yapılmış olması halinde uzatılacak süre, anılan tarih itibariyle gerçekleştirilemeyen iş tutarının günlük iş tutarına bölünmesi suretiyle belirlenir. Günlük iş tutarı, ilk sözleşme bedeli sözleşmede yer alan işin süresine bölünerek hesaplanır.

 

c)- Gecikme cezası uygulanarak devam eden sözleşmelerde, uzatılacak süre cezalı çalışılan süre ile (b) bendine göre belirlenen sürenin toplamı dikkate alınarak belirlenir. Uzatılacak süreye karşılık gelen gecikme cezaları yükleniciye iade edilir.

 

• 4- Verilebilecek Azami Süre ve Süre Uzatımında Artırımlı Fiyat Uygulaması:

 

- Verilebilecek süre uzatımı 6 ayı geçemeyecektir.
 

- Süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılan sürede gerçekleştirilen imalatlar için de artırımlı fiyat farkı hükümleri uygulanacaktır. 

 

• V- İSTİSNA VE KAPSAM DIŞI ALIMLARA İLİŞKİN HÜKÜMLER:

     7434 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerin bu Kanundan istisna edilen (3’üncü maddesindeki istisnalar dahil) yapım işlerine ilişkin imzalanan ve 2’inci maddede belirtilen şartları sağlayan sözleşmeler için, bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 120 gün içinde bu Esaslara uygun olarak ilgili mevzuatında düzenleme yapılması kaydıyla;

a)- 1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için artırımlı fiyat farkı hesaplanabilir.

 

b)- 6 ayı geçmemek üzere süre uzatımı verilebilir.

     Yukarıda belirtilen sözleşmeler için hesaplanacak artırımlı fiyat farkı tutarı, bu Esaslara göre verilebilecek artırımlı fiyat farkı tutarını aşamayacaktır.

    4734 sayılı Kanun kapsamı dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu yapım işlerine ilişkin 2’inci maddede belirtilen şartları sağlayan sözleşmeler için, bu Esaslara uygun olarak ilgili mevzuatında düzenleme yapılabilir.

• VI- UYGULAMADA KARŞILAŞILACAK TEREDDÜTLERİN GİDERİLMESİ VE BAŞVURU YAPILACAK YERLER:

        Uygulamaya yönelik ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Kamu İhale Kurumu yetkilidir.

        Yükleniciler tarafından tereddüt duyulan hususlara ilişkin başvurular ise öncelikle sözleşmenin tarafı olan idareye yapılır; idare yapılan değerlendirme sonucunda gerekli görülmesi halinde, başvuruyu aşağıda belirtilen usule göre Kuruma gönderir.

        Tereddüt duyulan hususlara ilişkin olarak idareler tarafından bağlı, ilgili veya ilişkili olunan bakanlık;

- İl özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese, işletme ve şirketler tarafından İçişleri Bakanlığı,

 

- Belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese, işletme ve şirketler tarafından ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı,

 

aracılığıyla, bakanlığın varsa konu hakkındaki görüşü ile birlikte Kuruma başvuruda bulunulabilecektir.