Bilindiği gibi 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsubu ve kalan kısmın iadesi ile geçici verginin mahsup ve iadesi usul ve esasları belirlenmiştir.

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesinde esas alınacak hadler, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmakta olup,

* Tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesinde (tam tasdik yok ise)  340.000 TL,

* Mükelleflerle süresinde Tam Tasdik sözleşmesi düzenlemiş Yeminli Mali Müşavirce düzenlenecek Tam Tasdik Raporu bulunması halinde 3.400.000 TL

olmak üzere yeniden belirlenmiştir.

 

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin mahsuben iadesinde bir sınır bulunmazken, nakden iadesinde; YMM tam tasdik raporu durumu da dikkate alınarak, yukarıda belirtilen hadleri aşması halinde, aşan kısım münhasıran vergi inceleme sonucuna göre iade edilmektedir.

• II- TEVKİF YOLUYLA KESİLEN VERGİLERİN NAKDEN İADESİ USUL VE ESASLARI

• 1- Tevkif Yoluyla Kesilen Vergilerin Nakden İadesinde Yasal Dayanaklar:

Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre getirilen tevkifat zorunluluğu kapsamında kesilen vergiler, adına kesinti yapılan mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile beyan ettikleri vergilerden beyanname üzerinden mahsup edilir, mahsup edilemeyen vergiler ise 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslara göre mükellefin talebi doğrultusunda nakden/mahsuben iade edilir.

Yıllık beyanname ile beyan edilen gelir veya kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif yoluyla kesilen vergiler mahsup edilir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için, tevkif yoluyla kesilen verginin beyannameye dahil edilen gelir veya kazanca ilişkin olması gerekir.

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisinden mahsubunda mükelleflerin kendilerinden yapılan vergi tevkifatı ile ilgili olarak kesintiyi yapan vergi sorumlularının adı-soyadı veya unvanını, bağlı olduğu vergi dairesini ve vergi kimlik numaralarını kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergileri ve kesinti yapılan dönemleri gösteren bir tabloyu (Ek: l Tablo) yıllık beyannamelerine eklemeleri yeterlidir. (252 No.lu  GV Tebliği 1.2. Bölümü)

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin geçici vergi beyannameleri üzerinde hesaplanan geçici vergilerden mahsubu da mümkündür. Geçici vergi beyannamelerinde, hesaplanan geçici vergiden varsa o hesap dönemi ile ilgili olarak daha önce ödenmiş geçici vergi ve geçici vergiye tabi kazançlarla ilgili olarak tevkif edilmiş vergiler mahsup edilmekte, mahsuptan sonra kalan tutar o dönem için ödenmesi gereken geçici vergi olmaktadır. (252 No.lu  GV Tebliği 2.4. Bölümü)

• 2- 2025 Takvim Yılı İçin Tevkif Yoluyla Kesilen Vergilerin Nakden İadesinde Uygulanacak Hadler Belirlendi:

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin 2024 yılında nakden iadesinde geçerli olan 239.000 TL, tam tasdik kapsamında ise 2.405.000 TL tutarındaki hadler, aşağıda yer verilen Tebliğ hükmüne göre 574 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile 2024 yılı için belirlenen %43,93 yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle artırılması sonucunda 2025 takvim yılında uygulanmak üzere;

- Süresinde imzalanmış tam tasdik sözleşmesi bulunmayan mükellefler için nakden iade üst limiti 340.000 TL

- Süresinde imzalanmış tam tasdik sözleşmesine istinaden düzenlenen YMM raporuna göre nakden iade yapılabilecek üst limit 3.400.000 TL olarak

Belirlenmiştir.

• 3- 2025 Takvim Yılı Nakden İade İçin Belirlenen Hadlerin Önceki Yıllara Ait Olup Henüz Sonuçlanmayan Vergilerin İadesinde Dikkate Alınıp Alınmayacağı:

Yukarıda yer alan “Bu Tebliğde yapılan açıklamalar, geçmiş dönemlere ilişkin olup da henüz sonuçlandırılmamış mahsup ve iade talepleri hakkında da uygulanır.” hükmüne göre; 2025 Takvim Yılı için belirlenen nakden iade hadlerinin, önceki yıllara ait olup henüz sonuçlandırılmamış tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesi işlemlerinde de dikkate alınması gerektiği yorumlanmaktadır.

Önceki yıllara ait olup henüz sonuçlandırılmamış tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesi konusunda; görüşümüz 2025 yılı için belirlenen haddin esas alınması gerektiği yönünde olsa da, farklı görüşler olabileceğinden bu konuda işlem yapacak olan mükelleflerin, Maliye İdaresi’nden alacakları bilgi doğrultusunda hareket etmeleri tavsiye edilmektedir.

• 4- Tevkif Yoluyla Kesilen Verginin Nakden İadesinde Kesilen Vergilerin Ödenmiş Olması Şartı Aranıyor mu? Hangi Belgeler İsteniyor?

Nakden iade talebinin yerine getirilmesi için tevkif yoluyla kesilen vergilerin, ilgili vergi dairesine ödenmiş veya tahakkuk ettirilmiş olduğuna ilişkin belgenin istenildiği durumlarda, vergi sorumlusunun ödeme yapmaması veya hiç beyanda bulunmaması nedeniyle söz konusu belge ibraz edilemiyorsa, bu durum bağlı olunan vergi dairesine mükellef tarafından bildirilir.

Konu, ilgili vergi dairesi tarafından vergi sorumlusunun bağlı olduğu vergi dairesine iletilir ve verginin tahakkuku veya tahsili için gerekli işlemlere ivedilikle başlanır. Verginin tahakkuku ve/veya tahsilinden sonra nakden iade işlemleri 252 No.lu Tebliğin 1.3.2. bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilir.

 

Vergi kesintisi yapanlarca kesilen vergilerin tahakkuk ettirilmiş olmasına rağmen tecil, taksitlendirme veya borçların yeniden yapılandırılması nedenleriyle ödenmemesi durumunda, mükelleflerce ilgili kurum veya kuruluşlarca istihkaklarından kesinti yapıldığına ilişkin belgeye tecil veya taksitlendirme yapıldığına ilişkin ilgili kurumdan alınacak yazının eklenmesi yeterlidir. (252 No.lu  GV Tebliği 4.2. Bölümü)

- Ücret geliri elde edenler için işveren tarafından vergi kesintisinin yapıldığını gösteren yazının onaylı örneğinin,

- Gayrimenkul sermaye iradı elde edenler için kira kontratının onaylı örneğinin,

- Menkul sermaye iradı elde edenler için vergi kesintisinin yapıldığını gösteren belgenin onaylı örneğinin,

- Serbest meslek kazancı elde edenler için tevkif yoluyla kesilen vergilerin vergi sorumlusu adına tahakkuk ettiğini gösteren belgenin onaylı örneğinin,

- Kurumlar vergisi mükellefleri ile ticari veya zirai kazanç elde edenler için tevkif yoluyla kesilen vergilerin vergi sorumluları tarafından ilgili vergi dairesine ödenmiş olduğuna ilişkin belgenin ilgili kurumca onaylanan bir örneğinin,

iade işlemini gerçekleştirecek olan vergi dairesine iade talep dilekçesi (1A) ile birlikte ibraz edilmesi yeterlidir. (252 No.lu  GV Tebliği 1.3.2. Bölümü)

• 5- YMM Raporu İle İadeye İlişkin Düzenlemenin Yapıldığı 31 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği’nin 2. Bölümü 252 Seri No.lu GV Tebliği İle Yürürlükten Kaldırılmıştır:

20.07.2001 tarih 24468 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 31 Sıra No.lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği’nin “2-Yeminli Mali Müşavir ile Süresinde Düzenlenmiş Tam Tasdik Sözleşmesi Bulunan Mükelleflerin Gelir ve Kurumlar Vergisi Tevkifatının İadesi” başlıklı bölümü, 06.04.2004 tarih 25425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin “4.6. Yürürlükten Kaldırılan Tebliğler” başlıklı bölümünde yer verilen “ 1691 ve 2412 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğleri ile 1943 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (II) ve 2174 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 6. Bölümü ile 31 seri numaralı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Genel Tebliğinin 2. Bölümü yürürlükten kaldırılmıştır” hükmü ile yürürlükten kaldırılmıştır.

 

Gelir İdaresi Başkanlığı internet sayfasında 31 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Tebliği sorgulandığında, Tebliğin 2. Bölümünün yürürlükte olmadığına dair bir uyarı bulunmamakta olup, bu durumun söz konusu Tebliğin 2. Bölümünün başka bir kanun Tebliği ile (252 No.lu GVK Tebliği) yürürlükten kaldırılmış olmasından kaynaklandığı yorumlanmakta ise de, bir karışıklığa yol açmaması adına 31 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Tebliğinin 2. Bölümünün yürürlükten kaldırıldığına ilişkin bilginin ilgili Tebliğde belirtilmesinin yararlı olacağı düşüncesindeyim.

Dolayısı ile; bu kapsamda yapılacak iadelerle ilgili düzenlemeler sadece 252 Seri No.lu GVK Genel Tebliği’nde yer almaktadır.

• 6- Yeminli Mali Müşavir Raporu İle Nakden İade Ve YMM’lerin Sorumluluğu:

Mükellefe iadesi gereken tutarın yeminli mali müşavir tasdik raporuna göre iade edilen tutardan daha az olduğunun veya iade edilmesi gereken bir tutar bulunmadığının belirlenmesi halinde ortaya çıkan vergi ziyaı, gecikme faizi ve buna bağlı cezalardan mükellefle birlikte yeminli mali müşavir de müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaktır.

Süresinde tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin, düzenlenen tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde mükellefin iadeye hak kazandığı tutarın, 252 Seri No.lu  Tebliğde yer alan kanıtlayıcı belgeleri ve yasal dayanakları belirtilmek suretiyle açıklanması gerekir. Tevkif suretiyle alınan vergilere ilişkin olarak aynı Tebliğde belirtilen kanıtlayıcı belgelerin rapora eklenmesi zorunludur. (252 No.lu  GV Tebliği 4.4. Bölümü)

Tam tasdik raporu verilinceye kadar teminat karşılığı nakden iade istenebilmektedir.

• 7- Teminat Karşılığı Nakden İade Şartları:

Nakden iadelerin teminat karşılığı yerine getirilmesi de mümkün olup, 340.000 TL dahil nakden iadesinde rapor veya teminat aranmazken,  340.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde nakden iade yapılabilecek olup, yukarıda belirtilen limitlere göre YMM raporu veya vergi inceleme raporu sonucuna göre teminat çözülebilecektir.

• III- SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER

2025 Takvim Yılı için uygulanacak hadler yeniden değerleme oranında artırılarak;

* Tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesinde (tam tasdik yok ise)  340.000 TL,

* Mükelleflerle süresinde Tam Tasdik sözleşmesi düzenlemiş Yeminli Mali Müşavirce düzenlenecek Tam Tasdik Raporu bulunması halinde 3.400.000 TL

olmak üzere yeniden belirlenerek, 252 Seri No.lu GVK Genel Tebliğinde gerekli güncellemeler yapılmıştır.

Söz konusu limitler, önceki yıllara ait olup henüz sonuçlandırılmayan tevkif yoluyla kesilen vergilerin nakden iadesinde de geçerlidir.

YMM tam tasdik raporuna istinaden nakden iade yapılabilmesi için, iadenin talep edildiği beyannamenin ait olduğu yıla ilişkin süresinde bir YMM ile tam tasdik sözleşmesi yapılmış olması ve tam tasdik raporunda iadeye ilişkin bilgi ve belgelere yer verilerek raporun vergi dairesine verilmiş olması gerekmektedir.

Cari dönem için süresinde tam tasdik yapılmış olması, önceki dönemlere ait nakden iadeler bakımından bir hüküm ifade etmeyecektir.