50 Seri No.lu KDV Tebliği sonrasında, 2024/Ocak döneminden itibaren verilecek 2 No.lu KDV Beyannameleri üzerinden tahakkuk edecek vergilerin, aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannameleri ile beyan edilecek KDV iade alacağından mahsup talep edilip edilmeyeceği, edilmesi durumunda hangi dönemde indirim konusu yapılabileceği yönündeki değerlendirmeler, yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

• 2- Tevkifat KDV’nin Beyanı, Ödeme Süresi Ve İndirim Yapılacağı Dönem:

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:50) 10 Şubat 2024 tarih 32456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Sorumlu sıfatıyla tevkif edilen KDV’nin, ödenmesi şartıyla indirim konusu yapılacağı yönünde Kanun’un 29’uncu maddesinde ve söz konusu Tebliğ’de gerekli düzenlemeler yapıldı.

Kanun’un 41 ve 43’ıncı maddelerinde ve bu Tebliğ ile yapılan değişiklik sonrasında, tevkif yoluyla kesilen vergilerin 2024/Ocak dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamelerinden başlanılmak üzere, izleyen ayın 21’ine kadar beyan edilip, yine izleyen ayın 23’üne kadar ödenmesi gerektiği hükme bağlandı.

164 Seri No.lu VUK’nu Sirküleri ile de; 2024/Ocak dönemi 2 No.lu KDV Beyannamelerinden başlanılmak üzere, beyannamelerin verilme ve ödeme süreleri izleyen ayın 25’i olarak yeniden belirlendi.

Böylelikle tevkifattan doğan KDV’lerin, 2024/Ocak dönemi 2 No.lu KDV Beyannamelerinden başlanılmak üzere; en geç izleyen ayın 25’ine kadar beyan edilerek, bu süre içerisinde ödenmesi halinde aynı döneme (2024/Ocak) ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılabileceği, vadesinde ödenmeyen tevkifat KDV’lerin ise ödendiği aya ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılabileceği netleşmiş oldu.

• 3- Tevkifat KDV’nin Aynı Döneme Ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde Beyan Edilen İade Hakkı Doğuran İşlemlerden Kaynaklanan KDV İade Alacaklarından Mahsup Talep Edilebilmesi Mümkün Görülüyor:

Tebliğ Taslağında yer alan ve tevkifat KDV borcunun, “aynı döneme ait iade hakkı doğuran işlemlerden doğan KDV iade alacağından mahsup talep edilemeyeceği” yönündeki ibarenin yayımlanan Tebliğ’de yer almaması ve Tebliğ’e eklenilen aşağıdaki paragraf ile, tevkifat KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde beyan edilecek iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan KDV iade alacaklarından mahsup talep edilebilmesinin mümkün hale geldiği yorumlanmaktadır.

Tebliğ Taslağında yer alan;

şeklindeki, tevkifat KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV beyannamesinde beyan edilen iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan KDV iade alacağından mahsup yoluyla ödenmesini kısıtlayan bölüm, yayımlanan Tebliğ’de yer almamaktadır.

Ayrıca Tebliğ’e;

Paragrafı eklenmek suretiyle, tevkifata ilişkin 2 No.lu Beyannamenin 1 No.lu Beyannamesinden önce verilmek suretiyle, ödenmesi halinde aynı dönem beyannamesinde indirim yapılabileceği anlaşılmaktadır.

 

• 4- Tevkifat KDV’nin Aynı Döneme Ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde Beyan Edilen İade Alacağından Mahsup Yoluyla Ödenmesi Halinde, İndirimin Hangi Dönemde Yapılacağı Hususu:

(Uygulamada Vergi Dairelerinin, yasal bir engel göstermeksizin aynı dönem KDV iade alacağından mahsuben ödemeyi kabul etmediğini tekrar hatırlatırım)

Tebliğ’de;

Hükmüne yer verilmiştir.

KDV tevkifatının aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde beyan edilecek KDV iade alacağından mahsup yoluyla ödenmesi mümkün olacağından, ödenecek bu KDV’nin mahsup talep edildiği tarihe göre, bir diğer ifadeyle ödemenin yapıldığı tarihe göre indirimin yapılacağı dönem tespit edilecektir.

Buna göre; 2 No.lu KDV beyannamesinin vadesi içinde 1 No.lu KDV Beyanı verilerek aynı süre içinde mahsup talep edilir ise aynı beyannamede indirim konusu yapılması gerektiği, 1 No.lu KDV beyannamesinin 2 No.lu KDV Beyannamesi vadesinden sonra verilerek bu beyannameden mahsup talep edilmesi durumunda ise mahsuben iadenin vade tarihinden sonra yapılmış olacağından, mahsup talep edildiği tarihin içinde olduğu döneme iat 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirimi mümkün olabilecektir. Her iki durum da, aşağıda örneklendirilecek açıklanmaya çalışılacaktır.

 

Mükellefler; 2 No.lu KDV beyannamesinde tahakkuk edecek borçlarını, 1 No.lu KDV Beyannamesi için yasal süre olan izleyen ayın 28’inde verip, aynı gün veya ayın sonuna kadar mahsuben iade için gerekli evrakları verip, mahsup talep ettiklerinde, 2 No.lu Beyanname borcu vadesinden sonra ödenmiş olacağından (izleyen ayın 25’inden sonra mahsup talep edildiği için) bu defa, mahsup talep edildiği tarihin içinde bulunacağı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim yapılabilecektir.

Örnek: Mükellef 2024/Ocak dönemi 2 No.lu KDV Beyannamesini beyanname verme süresinin ve vadenin son günü olan 25 Şubat 2024 tarihinde vererek 100.000 TL tevkifat KDV tahakkuk ettirmiştir. Aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesini de yine son gün olan 28 Şubat 2024 tarihinde vermiştir. 1 No.lu KDV Beyannamesinde mal ihracatından dolayı 250.000 TL beyan ettiği KDV iade alacağına ilişkin mahsuben iadelerde aranılan evrakları da beyannameden hemen sonra aynı gün sisteme yüklemiş ve iade dosyası oluşturmuştur. Akabinde, Ocak dönemine ait 100.000 TL  2 No.lu KDV Beyannamesi ile tahakkuk eden borcuna mahsup istemiştir.

Tevkifat KDV’yi aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde beyan edilen iade alacağından mahsup yoluyla ödenmesinde yasal bir engel kalmadığından, mükellefler diledikleri takdirde;

- Önce 2 No.lu KDV Beyannamelerini izleyen ayın 25’ine kadar verip,

- 1 No.lu KDV Beyannamelerini de bu süre içinde verip,

- 1 No.lu KDV Beyannamesinde beyan edilen iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle mahsuben iade için aranılan evrakları da aynı süre içinde vermeleri halinde,

- 2 No.lu KDV borcuna vadesi içinde mahsup talep etme imkanları bulunmaktadır.

Bu durumda olan mükellefler, tevkifat KDV’lerini vadesi içinde mahsuben ödemiş olduklarından, aynı döneme ait KDV Beyannamelerinde de indirim hakları bulunacaktır.

Tevkifat KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinden mahsup yoluyla ödenecek olması durumunda, mahsuben ödenen KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılabilmesi için, en son yapılan KDV Beyannamesi değişikliği ile getirilen tevkifat KDV’nin mahsup yoluyla ödenmesi durumunda, indirim konusu yapılacak beyannamenin, “109-Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilerek Ödenen KDV” satırına yazılması ile, “109-Sorumlu Sıfatıyla Ödenen KDV'ye İlişkin Bildirim” formunun doldurulması sırasında teknik sorunla karşılaşılacaktır.

Oluşan bu teknik sorun ile ilgili detaylı açıklamaya bir sonraki başlıkta yer verilecektir.

• 5- Aynı Döneme Ait 1 No.lu KDV Beyannamesinden Mahsup Yoluyla Ödenecek Tevkifat KDV’nin Aynı Döneme Ait Beyannamede İndirim Konusu Yapılması Sırasında Karşılaşılacak Teknik Sorun:

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan 1 No.lu KDV Beyannamesi değişikliğine ilişkin duyuru ile,

- İndirimler bölümündeki İndirimler tablosunda yer alan “109-Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen KDV” alanının adı “109-Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilerek Ödenen KDV” olarak değiştirildiği,

 

- Aynı bölümde “109-Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilerek Ödenen KDV” seçeneği ile indirim yapan mükelleflerin “Ekler” bölümüne yeni eklenen “109-Sorumlu Sıfatıyla Ödenen KDV'ye İlişkin Bildirim” tablosunu doldurması gerektiği,

Açıklanmıştı.

 

2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk eden vergiye ilişkin ödemenin yukarıdaki tabloda “İade Dosyasından Mahsup Talep Edildi” seçeneğiyle yapıldığının beyan edilmesi durumunda,  İnternet Vergi Dairesi üzerinden verilen iade talep dilekçesine ait mahsup talebi listesinde 2 No.lu KDV Beyannamesinin tahakkukunun verildiği vergi dairesi, vergilendirme dönemi, vergi türü (4017 vergi türü seçilmeli) ve tutarının açıkça belirtilmiş olması gerektiği açıklanmıştı.

Buna açıklamalara göre; tevkifat KDV borcunun, aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesindeki KDV iade alacağından mahsubu yoluyla ödenmesi durumunda, aynı beyannamede indirim konusu yapılması (aksi yönde bir belirleme yapılmadığı sürece) teknik olarak mümkün görülmüyor.

Tevkifat KDV borcunun mahsup istenileceği aynı döneme ait 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilmesi için, mahsuben ödenen tutarın 109 No.lu satıra yazılarak,  mahsuba ilişkin bilgilerin (mahsup dilekçe tarihi ve iade talep edilen dosya numarası)  “109-Sorumlu Sıfatıyla Ödenen KDV'ye İlişkin Bildirim” satırına tek tek yazılması istemi, iade dosya numarası henüz oluşturulamadığından ve mahsup dilekçesi henüz verilemediğinden (aksi yönde bir düzenleme yapılıncaya kadar) karşılanamayacaktır.

Çünkü, aynı döneme ait 1 No.lu KDV beyannamesi verildiği sırada mahsup dilekçe tarihi ve iade dosya numarası bilgileri Bildirime yazılacağından, henüz tahakkuk etmeyen beyannameden KDV iade alacağı için mahsup dilekçesi ve iade talep dosya numarası oluşturulamayacaktır.

Bu durumda; tevkifat KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinden hem mahsup istenmesi, hem de indirim konusu yapılması, aksi yönde bir belirleme yapılmadığı sürece mümkün görülmese de, kanuni çerçevede imkansız da değil.

Şöyle ki;

- 2 No.lu KDV Beyannamesinin izleyen ayın 25’inde verilmesi,

- Aynı tarihte 1 No.lu KDV Beyannamesinin de verilmesi,

- Aynı tarihte 1 No.lu KDV Beyannamesinde KDV iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin evrakların verilmesi ile, iade dosya numarası oluşturularak,

- 2 No.lu KDV Beyannamesi borcuna mahsup dilekçesi verilebileceği,

- İzleyen ayın 25’inde verilecek 1 No.lu KDV Beyannamesi verilerek, iade dosya numarası ve mahsup dilekçesi verildikten sonra,

- Aynı gün veya ayın 28’ine kadar yine süresi içinde 1 No.lu KDV Beyannamesinin düzeltilerek, mahsuben ödenen tevkifat KDV tutarının 109 nolu satıra yazılmak ve mahsup talebine ilişkin mahsup dilekçesi ve iade dosya numarası bilgilerinin Bildirime yazılması ile,

- Aynı beyannamede indiriminin,

Mümkün olabileceği yorumlanmaktadır. Tabii ki bu durumda aynı döneme ilişkin kanuni süre içinde 1 No.lu KDV Beyannamesi için düzeltme beyannamesi verilmesi gerekecek.

• 6- Sonuç ve Değerlendirmeler:

Sonuç olarak; tevkifat KDV borcunun aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde beyan edilecek KDV iade alacağından mahsup talep edilmesinde yasal bir engelin kalmadığı kanaatindeyim.

Bu nedenle, tevkifat KDV’nin vadesi içinde aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinin de verilerek, beyan edilen KDV iade alacağının, iade hakkı doğuran işlem türü itibariyle mahsuben iade için gerekli evrakların da usulüne göre sunulması halinde mahsup talep edilebileceği görüşündeyim.

Böylelikle, süresi içinde mahsuben ödenecek tevkifat KDV’nin ise aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılacağı hükme bağlandığından, mevcut 1 No.lu KDV Beyannamesinde indiriminin mümkün hale getirilmesine yönelik Beyanname formatında değişiklik gerektiği ortadadır.

Aksi halde mükelleflerin bu durumu düzeltme beyannameleri ile aşmaya çalışacağı ya da zorunlu olarak sonraki dönemlere ait Beyannamelerde indirim konusu yapmak zorunda kalacakları, bu durumun ise indirim hakkını süresinde kullanamamaları nedeniyle, KDV iadesi azaltıcı yönde veya ödenecek KDV çıkması gibi başka sorunlar çıkaracağı görülmektedir.

Mevcut yasal düzenlemelere göre, kanuni sürede ödenen tevkifat KDV’nin aynı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapabilme hakkı, Beyanname formatından kaynaklanan sistemsel sorun nedeniyle kısıtlanmaması gerektiği görüşündeyim.