Tarih : 12.03.2024
Sayı : BBDAS/2024-42
Konu : Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Yönetmeliğinde Değişiklik Yapıldı
- “Depozito Yönetim Sistemi” kapsamında “Depozito Katılım Bedeli (DEKAB)” ödenen ürünlerin, aynı zamanda Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) kapsamında olması halinde, bu ürünlerin de Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Beyannamesinde gösterilmesi gerektiği yönünde kapsam genişletiliyor.
- Böylelikle, Depozito uygulanan ürünlere yönelik olarak “Plan Numarası” ile yapılan beyanlar için http://ambalajdepozito.csb.gov.tr adresi üzerinde yer alan “Ambalaj Depozito Uygulamaları Yönetim Sistemi” üzerinden yapılan “DEKAB” beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup geri toplanamayan depozitolu ürün miktarları üzerinden hesaplanan bedellerin tahsilinin “Türkiye Çevre Ajansı” tarafından gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.
- 2872 Sayılı Kanun kapsamında tanımlanan “Çevre Görevlisi” nin inceleme ve onay zorunluluğunda esas alınan GEKAP alt limit tutarı 50.000 TL’den 150.000 TL’ye çıkarıldı,
- Geri Kazanım Katılım Payı tutarlarının belirlenmesinde Cumhurbaşkanı’na tanınan “yarısına kadar artırma” yetkisi, “2 katına kadar artırma” olarak değiştirildi.
Önemli değişikliklere ilişkin gerekli açıklamalar başlıklar halinde aşağıda yapılmaktadır:
1- “Depozito Yönetim Sistemi” Uygulayan Piyasaya Süren/İthalatçılar Depozitolu Olarak Piyasaya Sürdükleri Ürünlerin Ayrıca Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Kapsamına Girmesi Durumunda Beyannamede Göstermeleri Zorunlu Hale Getirildi:
Değişiklik yapılmasına dair Yönetmeliğin 1’inci maddesi ile “Kapsam” başlıklı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin” 2’inci maddesinde yer alan üçüncü fıkrasında 6 Mart 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değişiklik yapılmaktadır:
*31/12/2019 tarihli ve 30995 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “bu Yönetmelik hükümleri” ibaresi “bu Yönetmeliğin üçüncü bölümü haricindeki hükümleri” şeklinde değiştirilmiştir.
Değişiklik sonrası fıkra hükmü aşağıdaki şekilde olmaktadır:
* (3) Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri için ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünleri için depozito uygulanan miktar açısından (Değişik ibare:RG-6/3/2024-32481) “bu Yönetmeliğin üçüncü bölümü haricindeki” hükümleri uygulanmaz.
“Geri Kazanım Katılım Paylarına İlişkin Bildirim, Beyan ve Kayıtlar” Kapsamına Alınarak Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP)’na Tabi Ürünlerin ve Alınacak Pay Tutarlarının Belirlendiği Liste’de (Ek:1) Yer Alan Ürünler İçin Bakanlıkça Belirlenen Esaslar Doğrultusunda Depozito Sistemi Uygulayan, Piyasaya Süren/İthalatçıların Depozitolu Olarak Piyasaya Sürdükleri Ürünleri İçin Depozito Uygulanan Miktar Açısından Yönetmeliğin 3’üncü bölümü “Geri Kazanım Katılım Paylarına İlişkin Bildirim, Beyan ve Kayıtlar” konusundaki hükümleri düzenlemektedir.
Depozito Sistemi Uygulanan Bazı Ürünlerin “Matrah ve Beyan” Bakımından Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Kapsamına Alınması Ne İfade Ediyor?
04.10.2023 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan duyuruda GEKAP Beyannamesi üzerinde bazı değişiklikler yapılarak, Depozito sistemine tabi bazı ürünlerin, GEKAP Beyannamesinde beyan edilmesine yönelik değişiklik yapıldığı duyurulmuştu. Ancak, Depozito sistemine dahil ürünler, Yönetmelik kapsamı dışında olduğundan, getirilen beyan yükümlülüğüne uyulmamasının bir yaptırımı bulunmuyordu. Bu Yönetmelik değişikliği ile bu durumda olan ürünlerin GEKAP Beyanı kapsamına alınması sağlanıyor. (İlgili duyurulara ve değişikliklere aşağıda ayrıca yer verilecektir.)
Depozito uygulanan ambalaj ürünlerine yönelik olarak plan numarası ile yapılan beyanlar için http://ambalajdepozito.csb.gov.tr adresi üzerinde yer alan “Ambalaj Depozito Uygulamaları Yönetim Sistemi” üzerinden yapılan beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup geri toplanamayan ambalaj miktarları üzerinden hesaplanan bedellerin tahsili Türkiye Çevre Ajansı tarafından gerçekleştirilecektir.
DEPOZİTO BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ DEPOZİTO KATILIM BEDELİ (DEKAB) EKRANLARI KULLANIM KILAVUZU’na aşağıdaki linkten ulaşılabilecektir:
Depozito uygulanan akümülatör ürünlerine yönelik olarak plan numarası ile yapılan beyanlar için https://akudepozito.csb.gov.tr adresi üzerinde yer alan “Akümülatör Depozito Bilgi Sistemi” üzerinden yapılan beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup geri toplanamayan ambalaj miktarları üzerinden hesaplanan bedellerin tahsili Türkiye Çevre Ajansı tarafından gerçekleştirilecektir.
Bu ürünlere yönelik olarak Depozito Katılım Bedeli (DEKAB) Kod numarası ile yapılan beyanlar için https://dbys.gov.tr adresi üzerinde yer alan “Depozito Bilgi Yönetim Sistemi” üzerinden yapılacak beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup hesaplanan Depozito Katılım Bedellerinin (DEKAB) tahakkuk ve tahsilatı ile ödemelere ilişkin süreler ve süreçler Türkiye Çevre Ajansı tarafından yine https://dbys.gov.tr adresi üzerinde yer alan Depozito Bilgi Yönetim Sistemi üzerinden gerçekleştirilecektir.
Yeniden/Tekrar kullanılabilir ambalajlar bakımından, her ambalaj cinsi için (Plastik, Cam, Kağıt-Karton, Metal, Ahşap, Kompozit) ayrı depozito planı hazırlanıp, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sistemi üzerinden bulunduğu ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü onayı ile ambalaja kod numarası alarak GİB sitesi e-beyanname programında bulunan POŞET (Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi)’nin “Diğer Ürünlere İlişkin GEKAP Bildirimleri” ne tıklandığında GEKAP ödemesine tabi tüm ürünler listelenmektedir.
Listeden ilgili ürün seçildiğin 1- Ürün 2- Depozito onay kodu 3. Birim tutar 4. Miktar 5. Tutar satırları açılır.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü onayına göndererek ambalaja kod numarası alınmış ise GEKAP Beyannamesinin 2- Depozito onay kodu satırına bu kod yazılarak GEKAP(Geri Kazanım Katılım Payı) beyanı ve bildirimi yapılacak olup, herhangi bir geri kazanım katılım payı ödemesi yapılmayacaktır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından depozito onay kodu almadan depozito uygulaması kapsamında geri toplanmak üzere piyasaya arz edilen ambalajlar için ise GEKAP ödenmesi gerekmektedir.
04.10.2023 Tarihinde GİB Tarafından Yapılan Duyuruda GEKAP Beyannamesi Üzerinde Değişiklik Yapıldığı Duyurulmuştu:
Türkiye Çevre Ajansı tarafından tuca.gov.tr ve dbys.gov.tr adresleri üzerinden yayımlanmış olan "Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi Uygulamalarına ilişkin Usul ve Esaslar"ın belirlenmesi kapsamında 1. sınıf olarak tanımlı ürünler için Depozito Bilgi Yönetim Sistemi uygulaması (dbys.gov.tr) üzerinden piyasaya sürülen ve kayıtlı ambalajlar özelinde oluşturulmuş toplam 10 haneli kod numaraları ( TUCA DEKAB kodu) sisteme tanımlanmış olup, Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinde yer alan "Diğer Ürünlere İlişkin Gekap Bildirimleri" kulakçığında bulunan "Yurt İçinde Üretilerek Piyasaya Arz Edilen Ürünlere ilişkin Gekap Bildirim Satırları" ile "İthal Edilerek Yurt İçinde Piyasaya Arz Edilen Ürünlere ilişkin Gekap Bildirim Satırları" tablolarındaki "Ürün" sütununa 9 adet Tuca Depozitolu Ürün eklenmiştir. Türkiye Çevre Ajansı tarafından hazırlanan Kılavuz için tıklayınız.
Geri Kazanım Katılım Beyanname Formatında Gerekli Değişiklikler Yapılmış Olup, Beyanname Öncesi Programın (BDP) Güncellenmesi Gerekmektedir:
Türkiye Çevre Ajansı tarafından tuca.gov.tr ve dbys.gov.tr adresleri üzerinden yayımlanmış olan "Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi Uygulamalarına ilişkin Usul ve Esaslar"ın belirlenmesi kapsamında 1. sınıf olarak tanımlı ürünler için Depozito Bilgi Yönetim Sistemi uygulaması (dbys.gov.tr) üzerinden piyasaya sürülen ve kayıtlı ambalajlar özelinde oluşturulmuş toplam 10 haneli kod numaraları ( TUCA DEKAB kodu) sisteme tanımlanmış olup, Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinde yer alan "Diğer Ürünlere İlişkin Gekap Bildirimleri" kulakçığında bulunan "Yurt İçinde Üretilerek Piyasaya Arz Edilen Ürünlere ilişkin Gekap Bildirim Satırları" ile "İthal Edilerek Yurt İçinde Piyasaya Arz Edilen Ürünlere ilişkin Gekap Bildirim Satırları" tablolarındaki "Ürün" sütununa 9 adet Tuca Depozitolu Ürün eklenmiştir. (Türkiye Çevre Ajansı tarafından hazırlanan Kılavuza aşağıda yer verilmiştir.)
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI BEYANNAMESİ KILAVUZU DEĞİŞİKLİĞİ
Başkanlığımızın yayınlamış olduğu Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi 2 No’lu Genel Tebliğ gereği hazırlanan kılavuzun 3.1.2. Depozito Onay Kodu başlıklı bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
3.1.2.Depozito Onay Kodu
3.1.2.1 Yeniden/Tekrar Kullanılabilir Ambalajlar İçin Depozito Uygulamaları
Bu uygulamaya tabi ürünler beyannamenin ürün listesinde ayrı bir satırda ve “Depozitolu” ön eki ile tanımlı ürün adları ile yer almaktadır.
Yeniden/Tekrar Kullanılabilir Ambalajlar İçin Depozito Sistemi Uygulayan piyasaya sürenler tarafından bu uygulamaya tabi tuttukları ürünleri özelinde Bakanlıktan/Ajanstan almış oldukları (http://ambalajdepozito.csb.gov.tr adresi üzerinden tanımlanmış olan PLSXXX, MTLXXX, CAMXXX, AHSXXXX şeklinde) kod numaraları kullanılacaktır. Bu kod numaraları mükelleflere özel olarak tahsis edilmiş olup sadece ilgili “Depozitolu” ön ekli ürün satırında geçerlidir.
Bu ürünlere yönelik olarak plan numarası ile yapılan beyanlar için http://ambalajdepozito.csb.gov.tr adresi üzerinde yer alan Ambalaj Depozito Uygulamaları Yönetim Sistemi üzerinden yapılan beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup geri toplanamayan ambalaj miktarları üzerinden hesaplanan bedellerin tahsili Türkiye Çevre Ajansı tarafından gerçekleştirilecektir.
Uygulamaya ilişkin bilgilendirmelere http://ambalajdepozito.csb.gov.tr adresi üzerinden erişilebilmekte olup detaylı bilgi ve açıklamalar için Türkiye Çevre Ajansına başvurulması gerekmektedir.
3.1.2.2 Akümülatörler İçin Depozito Uygulamaları
Bu uygulamaya tabi ürünler beyannamenin ürün listesinde ayrı bir satırda ve “Depozitolu” ön eki ile tanımlı ürün adları ile yer almaktadır.
Akümülatörler İçin Depozito Sistemi Uygulayan piyasaya sürenler tarafından bu uygulamaya tabi tuttukları ürünleri özelinde Bakanlıktan/Ajanstan almış oldukları (https://akudepozito.csb.gov.tr adresi üzerinden tanımlanmış olan AKUXXXXşeklinde) kod numaraları kullanılacaktır. Bu kod numaraları mükelleflere özel olarak tahsis edilmiş olup sadece ilgili “Depozitolu” ön ekli ürün satırında geçerlidir.
Bu ürünlere yönelik olarak plan numarası ile yapılan beyanlar için https://akudepozito.csb.gov.tr adresi üzerinde yer alan Akümülatör Depozito Bilgi Sistemi üzerinden yapılan beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup geri toplanamayan ambalaj miktarları üzerinden hesaplanan bedellerin tahsili Türkiye Çevre Ajansı tarafından gerçekleştirilecektir.
Uygulamaya ilişkin bilgilendirmelere https://akudepozito.csb.gov.tr adresi üzerinden erişilebilmekte olup detaylı bilgi ve açıklamalar için Türkiye Çevre Ajansına başvurulması gerekmektedir.
3.1.2.3 İçecek Ambalajları İçin Zorunlu Depozito Uygulamaları
Bu uygulamaya tabi ürünler beyannamenin ürün listesinde ayrı bir satırda ve “TUCA DEPOZİTOLU ” ön eki ile tanımlı ürün adları ile yer almaktadır.
Türkiye Çevre Ajansı tarafından yayımlanmış olan Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi kapsamına alınmış olan ürünleri (içecek ambalajları) piyasaya sürenler tarafından bu ürünleri özelinde Ajanstan almış oldukları (https://dbys.gov.tr adresi üzerinden tanımlanmış olan 10 haneli TUCAXXXXXY şeklinde) kod numaraları kullanılacaktır. Bu kod numaraları mükelleflere özel olarak tahsis edilmiş olup sadece ilgili “TUCA DEPOZİTOLU” ön ekli ürün satırında geçerlidir.
Bu ürünlere yönelik olarak DEKAB kod numarası ile yapılan beyanlar için https://dbys.gov.tr adresi üzerinde yer alan Depozito Bilgi Yönetim Sistemi üzerinden yapılacak beyanlar ile karşılaştırma yapılacak olup hesaplanan Depozito Katılım Bedellerinin (DEKAB) tahakkuk ve tahsilatı ile ödemelere ilişkin süreler ve süreçler Türkiye Çevre Ajansı tarafından yine https://dbys.gov.tr adresi üzerinde yer alan Depozito Bilgi Yönetim Sistemi üzerinden gerçekleştirilecektir.
Zorunlu depozito uygulamalarına tabi ürünlerin kapsamı dâhil uygulamalara ilişkin detaylı bilgi ve açıklamalara Depozito Bilgi Yönetim Sistemi (dbys.gov.tr) uygulaması üzerinden erişilebilmekte olup ayrıca destek masası hizmeti de sağlanmaktadır.
2- 2872 Sayılı Kanun Kapsamında Tanımlanan Çevre Görevlisin İnceleme Ve Onayına Tabi Alt Limit Tutarı Artırıldı:
Değişiklik yapılmasına dair Yönetmeliğin, 3’üncü maddesi ile “Bildirim Ve Beyanların Doğruluğu Ve Kayıtları” başlıklı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin” 10’uncu maddesinde 6 Mart 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değişiklikler yapılmaktadır:
* Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “50.000” ibaresi “150.000” şeklinde, “2872 sayılı” ibaresi “2872 sayılı Kanun” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddeye birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
* “(2) Birinci fıkrada yer alan geri kazanım katılım payı miktarı takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.”
Değişiklik sonrası fıkra hükmü aşağıdaki şekilde olmaktadır:
“Bildirim ve beyanların doğruluğu ve kayıtları
MADDE 10 – (1) Sürekli bir çevre görevlisi istihdam eden veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alan veya çevre yönetim birimi kurma zorunluluğu bulunan piyasaya süren işletmeler ile ödeyecekleri geri kazanım katılım payı miktarı (Değişik ibare:RG-6/3/2024-32481) 150.000 Türk Lirası’ndan fazla olan piyasaya süren işletmelerce bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirim ve beyannamelerine esas veriler (Değişik ibare:RG-6/3/2024-32481) 2872 sayılı Kanun kapsamında tanımlanan çevre görevlisi tarafından incelenip onaylanır.
“(2) Birinci fıkrada yer alan geri kazanım katılım payı miktarı takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.”
Yapılan değişiklik ile;
- Yönetmelik kapsamında ödenecek geri kazanım katılım payı miktarı esas alınarak, yapılacak bildirim ve beyannamelerine esas verilerin 2872 sayılı Kanun kapsamında tanımlanan “Çevre Görevlisi” tarafından incelenip onaylanma zorunluluğunda dikkate alınacak alt limit tutarı 50.000 TL’den 150.000 TL’ye çıkarılmaktadır.
- Ayrıca bu tutarın her yıl tespit edilecek yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanacağı yönünde belirleme yapılıyor.
- Buna göre 6 Mart 2024 tarihinden itibaren 150.000 TL üzerinde geri kazanım katılım payı beyan edecek işletmeler, paya ilişkin yapılacak bildirim ve beyannamelerine esas verilerini 2872 sayılı Kanun kapsamında tanımlanan “Çevre Görevlisi” ne inceletip onaylatabilecekler.
3- Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanı Yetkisi Genişletiliyor:
Değişiklik yapılmasına dair Yönetmeliğin, 4’üncü maddesi ile “Yetki” başlıklı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin” 15’inci maddesinin üçüncü fıkrasında 6 Mart 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değişiklik yapılmaktadır:
*Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya” ibaresi “bu listede yer alan veya bu fıkra uyarınca yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle belirlenen tutarları iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar” şeklinde değiştirilmiştir.
Değişiklik sonrası fıkra hükmü aşağıdaki şekilde olmaktadır:
“(3) Bu listede yer alan tutarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu şekilde hesaplanan tutarların %5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, (Değişik ibare:RG-6/3/2024-32481) bu listede yer alan veya bu fıkra uyarınca yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle belirlenen tutarları iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye yetkilidir.”
Yapılan değişiklik ile;
- Geri kazanım katılım payı tutarlarının yarısına kadar artırma yetkisi bulunan Cumhurbaşkanı’na, değişiklik ile 2 katına kadar artırma yetkisi tanınmaktadır.
Saygılarımızla.
BOĞAZİÇİ BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
(!) Sirkülerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlı olup, vergiyi doğuran olay ve diğer yükümlülüklerin özelliğine göre farklılıklar oluşabileceğinden tereddüt edilen hususlarda konusunda uzman bir danışmandan veya yetkili kurumlardan görüş alınması gerekmekte olup, sadece sirkülerimiz esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zararlardan yazar veya müşavirliğimiz sorumlu tutulamaz.
1737 kişi tarafından görüntülenmiştir.
