Tarih : 15.09.2023
Sayı : BBDAS/2023-139
Konu : Anayasa Mahkemesinden İki Önemli İptal Kararı
15 Eylül 2023 tarih 32310 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararlarında önemli iptal kararları verildi.
1- 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “Bağışlama Sayılan Tasarruflar” Başlıklı “Borçlunun Bazı Hısımlarına Bedel Karşılığı Satışını Bağışlama” Sayan 28’inci Maddesinin 1’inci Fıkrası İptal Edildi:
- 6183 Sayılı A.A.T.H.K'nuna göre, bağışlama sayıldığı için hüküm ifade etmeyen hallerle ilgili "Bağışlama Sayılan Tasarruflar" Başlıklı 28'inci Maddesinin 1'inci Fıkrasında Yer Alan ve Bağışlama Sayılan,
- "Üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan hısımlariyle, eşler ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri hısımlar arasında yapılan ivazlı tasarruflar"
- Düzenlemesini iptal etti.
- İptal kararı 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.
Amme alacaklarının takip ve tahsili bakımından borçlunun, borcun ödeme müddetinin başladığı tarihten geriye doğru 2 yıl içinde veya ödeme müddetinin başlamasından sonra yaptığı bağışlamalar ve ivazsız tasarruflar hükümsüz sayılmaktaydı.
İptal edilen düzenleme öncesinde borçlunun, belirtilen hısımlara ivazlı (bir bedel karşılığı) olsa da, yaptığı bu satışlar "bağışlama" addedilerek, hükümsüz sayılıyordu. Böylelikle satışa konu mal, borca karşı hacze konu olabiliyordu. 9 ay sonra, artık borçlunun belirtilen hısımlarına bedel karşılığı yapacağı satışları, geçersiz sayılamayacak.
6183 sayılı Kanun’un “ivazsız tasarrufların hükümsüzlüğü” başlıklı 27’inci maddesinde yer alan amme borçlusunun “ödeme müddetinin başladığı tarihten geriye doğru iki yıl içinde veya ödeme müddetinin başlamasından sonra yaptıkları bağışlamalar ve ivazsız tasarruflar hükümsüzdür” düzenlemesi kapsamında değerlendirilen madde aşağıdaki gibi olup, maddenin 1’ fıkrası Anayasaya aykırı olduğu için iptal edilmiş olup, 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.
Madde 28 (Bağışlama sayılan tasarruflar)
Yirmi yedinci maddenin tatbikı bakımından aşağıdaki tasarruflar bağışlama hükmündedir:
- Üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan hısımlariyle, eşler ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri hısımlar arasında yapılan ivazlı tasarruflar,
- Kendi verdiği malın, aktin yapıldığı sıradaki değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği akitler,
- Borçlunun kendisine yahut üçüncü bir şahıs menfaatine kaydı hayat şartiyle irat ve intifa hakkı tesis ettiği akitler.
2- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 7’inci Maddesinde “Ticaret Sicilinden Kaydı Silinen Şirket ve Kooperatiflerin” Yeniden İhyasına İlişkin 15’inci Fıkrasının Beşinci Cümlesindeki Dava Açma Süresini İptal Etti:
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 7’inci maddesinin 15’inci fıkrasında yer alan,
- Ticaret sicilinden tasfiye edilmeksizin ünvanı silinen şirket veya kooperatiflerin silinme “tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak, yeniden ihya edilebileceğine yönelik” beşinci cümlesinde yer alan,
- “ … silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde …” ibaresinin Anayasaya aykırı olduğundan iptaline karar verilmiştir. İlgili bent aşağıdaki gibidir.
(15) Bu maddede düzenlenmeyen hususlarda ilgili kanun ve esas sözleşmelerde öngörülen usullere göre hareket edilir. Bu madde gereğince tasfiye edilmeksizin unvanı silinen şirket veya kooperatiflerin ortaya çıkabilecek malvarlığı, unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal eder. Hazine bu şirket ve kooperatiflerin borçlarından sorumlu tutulmaz. Tasfiye memurlarının sorumlulukları konusunda, özel kanunlardaki sorumluluğa ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun veya Kooperatifler Kanunu hükümleri uygulanır. Ticaret sicilinden kaydı silinen şirket veya kooperatifin alacaklıları ile hukuki menfaatleri bulunanlar haklı sebeplere dayanarak silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak şirket veya kooperatifin ihyasını isteyebilir.
Saygılarımızla.
BOĞAZİÇİ BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
(!) Sirkülerlerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlı olup, vergiyi doğuran olay ve diğer yükümlülüklerin özelliğine göre farklılıklar oluşabileceğinden tereddüt edilen hususlarda konusunda uzman bir danışmandan veya yetkili kurumlardan görüş alınması gerekmekte olup, sadece sirkülerimiz esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zararlardan müşavirliğimiz sorumlu tutulamaz.
683 kişi tarafından görüntülenmiştir.
