Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfası üzerinden 27.07.2023 tarihinde yapılan duyuruda; Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem nedeniyle daha önceden 31 Temmuz 2023 tarihine kadar mücbir sebep hali ilan edilen yerlerin bazılarında mücbir sebep hali süresinin 30 Kasım 2023 tarihine kadar uzatıldığı,  bazı illerdeki mücbir sebep halinin ise 31 Temmuz 2023 tarihinde sona ereceği hatırlatılarak, ilgili mükelleflerin bu duruma uygun hareket etmeleri gerektiği yönünde açıklamalar yapılmıştır.

 

Deprem nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerin bir bölümünde mücbir sebep hali süresinin uzatılması, bir bölümünde mücbir sebep halinin sona ermesi nedeniyle, mükelleflerin durumlarına göre dikkat etmeleri gereken hususlar aşağıya çıkarılmıştır. 

• 1- Mücbir Sebep Haline İlişkin Genel Açıklamalar: 

Bilindiği üzere, 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde mücbir sebep hali ilan edilmiş, bu yerlerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunları uygulaması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiş ve mücbir sebep halinin başladığı tarihten mücbir sebep halinin sona ereceği tarihe kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin verilme süresi 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar, bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri ise 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştı. 

 

Öte yandan, mücbir sebep ilan edilen yerler dışında mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, ilan edilen mücbir sebep hali kapsamında olan meslek mensuplarıyla arasında deprem tarihi itibarıyla Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi bulunması durumunda bu mükelleflerin mücbir sebep hali kapsamında değerlendirilmesi uygun bulunmuş ve bu kapsamdaki mükellefler için sadece mücbir sebep halinin başladığı 06.02.2023 tarihinden mücbir sebep halinin sona ereceği 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin verilme süresi 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar, bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri ise 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştı. 

• 2- Mücbir Sebep Hali 30 Kasım 2023 Tarihine Kadar Uzatılan Yerlerde Faaliyet Gösteren Mükellefler Bakımından Dikkat Edilecek Hususlar: 

Bakanlığa iletilen talepler ve genel hayatın gidişatı dikkate alınarak; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki mükellefler için 31.07.2023 günü sonu itibarıyla sona erecek mücbir sebep halinin 30.11.2023 Perşembe günü sonu itibarıyla sona ermesi uygun bulunmuştur.

 

Mücbir sebep hali süresince,

 

- Verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,

- Bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,

- Deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,

- 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,

- Deprem tarihinden önce ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,

 

uzatılmıştır.

 

Buna göre, mücbir sebep halinin başladığı tarihten mücbir sebep halinin sona ereceği tarihe kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.12.2023 Cuma günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 29.12.2023 Cuma günü sonuna kadar ödenebilecektir. 

 

Bununla birlikte, söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 2 nci ve 3 üncü geçici vergi dönemlerine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.

 

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre verilmesi gereken beyannameler ile bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden özel tüketim vergisi, 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince işlem yapılmadan ödenmesi gereken harçlar, Noterlerce Yapılacak Makbuz Karşılığı Ödemelere Ait Beyanname ve Ticaret Sicil Harçlarına İlişkin Bildirimler üzerine tahakkuk eden alacaklar önceden olduğu gibi mücbir sebep hali kapsamı dışında olup bu yükümlülüklere ilişkin sürelerde herhangi bir erteleme söz konusu değildir.

 

Ayrıca, bu yerlerde bulunan vergi mükelleflerinin borçları 31.01.2024 Çarşamba günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir.

 

7256 ve 7326 sayılı Yapılandırma Kanunlarının taksit ödeme sürelerinin uzatılmasına ilişkin 26/7/2023 tarihli ve 7405 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 27/7/2023 tarihli ve 32261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

 

Bu Karar ile, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki vergi dairelerine borçlu olanların 7256 ve 7326 sayılı Yapılandırma Kanunları kapsamında; Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım 2023 aylarında ödemeleri gereken taksitlerinin ödeme süreleri sırasıyla; Aralık 2023, Şubat, Nisan, Haziran ve Ağustos 2024 aylarına ertelenmiştir.

 

Diğer taraftan, 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9 uncu maddesinin ondokuzuncu fıkrası gereğince;  mücbir sebep halinin devamına karar verilen Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki vergi dairelerine borçlu olanlar; 7440 sayılı Kanun kapsamında başvurularını 29 Şubat 2024 Perşembe günü sonuna kadar yapmaları ve ilk taksitlerini (peşin ödeme dâhil) 31 Mart 2024 tarihine (bu tarihin resmi tatile rastlaması nedeniyle 1 Nisan 2024 Pazartesi gününe) kadar, diğer taksitlerini de bu taksiti takip eden aylık dönemler hâlinde ödemeleri gerekmektedir.  

• 3- Mücbir Sebep Hali Süresi Uzatılmayan Yerlerde Faaliyet Gösteren Mükelleflerden, Mücbir Sebep Hali Uzatılan Yerlerde Faaliyet Gösteren Meslek Mensuplarıyla Deprem Tarihi İtibariyle Aralarında Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi Bulunan Mükelleflerin Durumu:

Mücbir sebep hali süresi uzatılan; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçeleri dışında mükellefiyet kaydı olup, söz konusu yerlerdeki meslek mensuplarıyla arasında deprem tarihi itibarıyla Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi bulunması nedeniyle mücbir sebep kapsamında değerlendirilen mükellefler (ilan edilen mücbir sebep halinin 31.07.2023 tarihi itibarıyla sona erdiği illerde mükellef olanlar dâhil) için de mücbir sebep halinin 30.11.2023 Perşembe günü sonu itibarıyla sona ermesi ve mücbir sebep halinin başladığı 06.02.2023 tarihinden mücbir sebep halinin sona ereceği 30.11.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin verilme süresinin 15.12.2023 günü sonuna kadar, bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin ise 29.12.2023 günü sonuna kadar uzatılması uygun bulunmuştur. 

• 4- Mücbir Sebep Hali Süresi Sona Eren Yerlerde Faaliyet Gösteren Mükellefler Bakımından Dikkat Edilecek Hususlar: 

06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden etkilenen Adana, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde;

 

- Deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler ile

- Mükellefiyet kaydı bulunmamakla birlikte bu yerlerde ilan edilen mücbir sebep hali kapsamında olan meslek mensuplarıyla arasında deprem tarihi itibarıyla Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi bulunması nedeniyle mücbir sebep hali kapsamında kabul edilerek bazı yükümlülükleri ertelenen mükelleflerin,

 

mücbir sebep halleri 31.07.2023 tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil) sona erecek olup mücbir sebep halinin başladığı 06.02.2023 tarihinden mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin verilme süresi 15.08.2023 Salı günü, bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri ise 31.08.2023 Perşembe günü sona ermektedir.

 

Diğer taraftan, mücbir sebep hali sona eren ancak, depremden vergi ödevlerini yerine getiremeyecek şekilde etkilendiğini ve mücbir sebep halinde olduğunu belirterek bağlı bulundukları vergi dairelerine bireysel talepte bulunan mükelleflerin durumları da Gelir İdaresi Başkanlığınca ayrıca değerlendirilecektir. 

 

Ayrıca, mücbir sebep hali devam etmeyen borçluların, vergi dairelerine olan borçlarının gerekli şartları taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın azami 24 ay süreyle taksitlendirilmesi mümkün olup bu kapsamda taksitlendirme talep etmek isteyen mükelleflerin 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

 

Diğer taraftan, 6831 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, mücbir sebep hali devam etmeyen borçluların, 7256 ve 7326 sayılı Yapılandırma Kanunları kapsamında vergi dairelerine, Mart, Mayıs ve Temmuz 2023 aylarında ödemeleri gereken taksitleri sırasıyla Ağustos, Ekim ve Aralık 2023 aylarında ödemeleri gerekmektedir.

 

Öte yandan, Adana, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas ili Gürün ilçesinde mücbir sebep hali 31.07.2023 tarihinde sona ereceğinden, bu yerlerde bulunan dairelere 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuruların 31.10.2023 tarihine kadar yapılması ve ödenecek birinci taksitin (peşin ödeme dâhil) 30.11.2023 tarihine, ikinci taksitin 31.12.2023 (bu tarihin resmi tatile rastlaması nedeniyle 02.01.2024) tarihine kadar (bu tarihler dâhil), diğer taksitlerin ise takip eden aylarda ödenmesi gerekmektedir.

 

• 5- Mücbir Sebep Hali 31 Temmuz 2023 Tarihinde Sona Eren Yerlerde Faaliyet Gösteren Mükelleflerin Kısmi KDV Tevkifatı Yükümlülüğü Yeniden Başlıyor:

 

06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden etkilenen Adana, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde; mücbir sebep hali 31.07.2023 tarihinde sona erdiğinden, 1.8.2023 tarihinden itibaren KDV tevkifatı sorumlulukları yeniden başlamış olacaktır.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar” başlıklı  (I/C-2.1.2.1.) bölümünde;

 

“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz. Şu kadar ki, işleme taraf satıcı mükellefin de mücbir sebep kapsamında bulunması halinde, söz konusu alımlarda genel hükümler çerçevesinde tevkifat uygulamasına devam olunur” hükmü bulunmaktadır. 

 

 

Bununla beraber, mücbir sebep hali 30.11.2023 tarihine kadar yeniden uzatılan; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki mükellefler için için ise, kısmi tevkifata tabi mal/hizmet alımları için tevkifat yapma zorunluluğu, mücbir sebep hali süresi sonuna kadar uygulanmayacaktır. Bu mükellefler için de, mücbir sebep hali uygulama süresinin sona ereceği tarihi izleyen günden itibaren tevkifat zorunlulukları yeniden başlayacaktır.

(!) Sirkülerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlı olup, vergiyi doğuran olay ve diğer yükümlülüklerin özelliğine göre farklılıklar oluşabileceğinden tereddüt edilen hususlarda konusunda uzman bir danışmandan veya yetkili kurumlardan görüş alınması gerekmekte olup, sadece sirkülerimiz esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zararlardan yazar veya müşavirliğimiz sorumlu tutulamaz.