Tarih : 08.07.2025
Sayı : BBDAS/2025-130
Konu : Muhasebeyle İlgili Olmayan Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulması Zorunluluğu Hakkında
14 Şubat 2025 tarihli ve 32813 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “İşletmenin Muhasebesiyle İlgili Olmayan Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulması Hakkında Tebliğ”, 1 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Tebliğ kapsamındaki ticari defterlerin elektronik ortamda oluşturulması, tutulması, saklanması ve ibrazına ilişkin işlemlerin gerçekleştirilebilmesi amacıyla Bakanlığımızca Elektronik Ticari Defter Sistemi (ETDS) hazırlanmış olup Tebliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte ETDS, etds.ticaret.gov.tr adresinde faaliyete geçmiştir.
14 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, bir kısım şirketlere ve yeni kurulacak şirketlere ticari defterleri (Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, müdürler kurulu karar defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defteri) elektronik ortamda tutma zorunluluğu getirildi.
Şirket Türleri İtibariyle, Elektronik Ortamda Tutulması Gereken Ticari Defterler;
|
|
GENEL KURUL TOPLANTI VE MÜZAKERE DEFTERİ
|
PAY DEFTERİ
|
YÖNETİM KURULU KARAR DEFTERİ
|
MÜDÜRLER KURULU KARAR DEFTERİ
|
|
KOLL ŞT
|
X
|
|
|
|
|
ADİ KOMANDİK ŞT
|
X
|
|
|
|
|
ANONİM ŞİRKET
|
X
|
X
|
X
|
|
|
SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİK ŞT
|
X
|
X
|
X
|
|
|
KOOPERATİFLER
|
X
|
X
|
X
|
|
|
LİMİTED ŞİRKETLER (*)
|
X
|
X
|
|
X
|
|
(*) Limited şirketler ayrıca ihtiyari olarak Müdürler Kurulu Karar Defteri tutabilir ancak bu defteri tutmuyorsa müdürler kurulu kararlarını Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri içerisinde tutar
|
Resmi Gazete'de yayımlanan, İşletmenin Muhasebesiyle İlgili Olmayan Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulması Hakkında Tebliğe göre,
- 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren kuruluşu ticaret siciline tescil edilen şirketler (Kollektif, komandit, anonim, sermayesi paylara bölünmüş komandit ve limited şirketler ile kooperatifleri) ile,
- Anonim ve limited şirketlerin sermayelerini yeni asgari tutarlara yükseltmelerine ve kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği izne tabi A.Ş.'lerin belirlenmesine ilişkin tebliğde (5/1.mad.) sayılan A.Ş.'ler (Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri, varlık yönetim şirketleri, sigorta şirketleri, anonim şirket şeklinde kurulan holdingler, döviz büfesi işleten şirketler, umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, ürün ihtisas borsası şirketleri, bağımsız denetim şirketleri, gözetim şirketleri, teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketler ile serbest bölge kurucusu ve işleticisi şirketler) bu yükümlülük kapsamında bulunuyor. (1 Temmuz 2025'ten itibaren başlamıştır.)
- Yukarıda iki madde halinde belirtilen şirketlerin dışında kalan şirketler ise ihtiyari olarak bu tebliğ kapsamındaki defterlerini elektronik ortamda tutabilecekler. Bu durumda ise defterlerin tamamını elektronik ortamda tutmaları gerekecektir.
- Tebliğ hükümleri uyarınca defterlerini elektronik ortamda tutmaya başlayan şirketler, her ne sebeple olursa olsun söz konusu defterlerini yeniden fiziki ortamda tutamaz.
ELEKTRONİK TİCARİ DEFTER TUTMA MECBURİYETİNİN BAŞLAMA ZAMANI
|
ELEKTRONİK ORTAMDA TİCARİ DEFTER TUTMASI GEREKEN ŞİRKETİN TÜRÜ
|
TİCARİ DEFTERLERİN ELEKTRONİK ORTAMDA TUTMA MECBURİYETİNİN BAŞLANGICI
|
|
Kuruluşu Ticaret Siciline Tescil Edilen; Kollektif, Komandit, Anonim, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ve Limited Şirketler İle Kooperatifleri
|
1.01.2026
|
|
“Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Tutarlara Yükseltmelerine ve Kuruluşu ve Esas Sözleşme Değişikliği İzne Tabi Anonim Şirketlerin Belirlenmesine İlişkin Tebliğin” 5/1. maddesinde sayılan A.Ş.'ler (Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri, varlık yönetim şirketleri, sigorta şirketleri, anonim şirket şeklinde kurulan holdingler, döviz büfesi işleten şirketler, umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, ürün ihtisas borsası şirketleri, bağımsız denetim şirketleri, gözetim şirketleri, teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketler ile serbest bölge kurucusu ve işleticisi şirketler)
|
1.07.2025
(2 Ay İçinde)
|
|
Yukarıda iki madde halinde belirtilen şirketlerin dışında kalan şirketler ise ihtiyari olarak bu tebliğ kapsamındaki defterlerini elektronik ortamda tutabilecekler. Bu durumda ise defterlerin tamamını elektronik ortamda tutmaları gerekecektir.
|
2 Ay İçinde
|
Uygulama, 1 Temmuz 2025'ten itibaren başlamış olup, buna göre;
- Kuruluşundan itibaren defterlerini elektronik ortamda tutacak şirketlerde defterler, şirketin ticaret siciline tescili ile birlikte eş zamanlı olarak Sistemde oluşturularak aktif hale getirilir.
- Fiziki olarak defter tutmakta iken elektronik ortamda defter tutma yükümlülüğü kapsamına giren şirketler, yükümlülüğün doğduğu tarihten itibaren en geç 2 ay içinde Ek-1’deki örneğe uygun düzenlenen bir kararla birlikte notere başvurarak fiziki defterlerin kapanış onayını yaptırır.
- Defterlerini ihtiyari olarak elektronik ortamda tutmak isteyen şirketler Ek-1’deki örneğe uygun düzenlenen bir kararla, kararın alındığı hesap dönemi içinde notere başvurarak fiziki defterlerin kapanış onayını yaptırır. Kapanış onayının ilgili hesap dönemi içinde yaptırılmaması halinde, sonraki hesap dönemlerinde elektronik deftere geçiş amacıyla kapanış onayının yaptırılabilmesi ancak aynı hesap döneminde alınacak yeni bir kararla mümkün olur.
- Kapanış onayında noter, kapanışın elektronik deftere geçiş amacıyla yapıldığı bilgisiyle işlemin yapıldığı tarih ve sayıyı fiziki deftere şerh olarak işler. Kullanıcı bilgileri ile defter kapanış bilgilerinin noter tarafından Sisteme tanımlanmasıyla birlikte defterler Sistemde oluşturularak aktif hale getirilir.
Bazı Soru-Cevaplar :
Kuruluş ve esas sözleşme değişikliği Ticaret Bakanlığı iznine tabi olan şirketlerin elektronik ortamda defter tutma yükümlülüğünün başlangıcı 01/07/2025 tarihi olarak belirlenmiştir. 01/07/2025 tarihinden sonra Bakanlık iznine tabi olarak kurulan bir şirketin defterleri ETDS’de mi oluşturulacaktır?
Evet, 01/07/2025 tarihinden sonra Ticaret Bakanlığı iznine tabi olarak kurulan şirketler ticaret siciline tescilleriyle birlikte defterlerini elektronik ortamda tutmakla yükümlü durumdadır. Bu şirketlerde defterler, şirketin ticaret siciline tescili ile birlikte eş zamanlı olarak ETDS’de oluşturularak aktif hale getirilir.
Fiziki ortamda defterlerini tutmakta iken defterlerini elektronik ortamda tutma yükümlülüğü kapsamına giren veya ihtiyari olarak defterlerini elektronik ortamda tutmak isteyen şirketler sisteme ilk geçişlerinde sistem kullanıcısını noter yerine ticaret sicili müdürlüğünde belirleyebilir mi?
Hayır. Önceden defterlerini fiziki ortamda tutmakta iken zorunlu veya ihtiyari olarak defterlerini elektronik ortamda tutmaya başlayacak olan şirketin sistem kullanıcısını noterde belirlemesi gerekmektedir. Çünkü bu şirketler yönünden var olan ve o güne kadar tutulmuş olan ticari defterlerin noterce kapanış onayının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Elektronik ortamda defter tutmaya başladıktan sonra sistem kullanıcısında yapılacak sonraki değişiklikler ise noterde veya ticaret sicili müdürlüğünde gerçekleştirilebilir.
Fiziki ortamda defter tutarken sonradan ihtiyari veya zorunlu olarak defterlerini elektronik ortamda tutacak şirketler, ETDS’ye dahil olmadan önce ne tür hazırlık işlemleri yapılmalıdır?
Şirketlerin, 14/02/2025 tarihli ve 32813 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İşletmenin Muhasebesiyle İlgili Olmayan Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulması Hakkında Tebliğ’in ekinde yer alan belge (Ek-1) (https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/02/20250214-7-1.pdf) hazırlaması ve bu belgeyle birlikte fiziki defterlerinin kapanışı ve sistem kullanıcısının tanımlanması için notere başvurmaları gerekmektedir.
Defterlerini fiziki olarak tutan şirketler, ETDS’ye geçmeden önce bu defterler bakımından kapanış onayı yaptıracak mıdır?
Fiziki defter kullanan şirketler, elektronik deftere geçmek için noter aracılığıyla fiziki defterlerin kapanış onayını yaptırır. Kapanış işlemi, yükümlülüğün başladığı tarihten itibaren 2 ay içinde, ihtiyari geçişte ise kararın alındığı hesap dönemi içinde yapılmalıdır.
Saygılarımızla.
BOĞAZİÇİ BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
(!) Sirkülerimiz yayımlandığı tarih itibariyle; ilgili olduğu mevzuat düzenlemelerinin duyurulmasına yönelik genel açıklamalar içermektedir. Mevzuat düzenlemeleri karşısında, her olayın kendine has özellikleri ile birlikte değerlendirilerek getireceği yükümlülükler veya sağlayacağı avantajlar titizlikle değerlendirilmelidir. Mevzuat değişiklikleri üzerine yapılabilecek yorum, eleştiri veya tavsiyeler önemli görülen konulara dikkat çekmeye yönelik olup, uygulamada ilgili kurum veya kuruluşların belirlediği usul ve esaslara göre işlem yapılması esastır. Konularında uzman kadrolarımızdan olaya özgü ilave görüş alınmadan, sadece sirkülerimiz esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zarar ve yükümlülüklerden yazar veya müşavirliğimiz sorumlu tutulamaz.
992 kişi tarafından görüntülenmiştir.
