8 Ocak 2024 tarih 32773 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 452)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:579)” ile yapılan ve 8 Ocak 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe giren düzenlemeye göre;

 

- 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinin 7 nci

Maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında düzenlenen “ELÜS Alım Satım Belgesi” ile dördüncü fıkrası kapsamında Elektronik Ürün Senedi(ELÜS)’nin Türkiye Ürün İhtisas Borsası(TÜRİB)’nda alım satıma konu edilmesi halinde Borsa üyesi aracı kurumlar tarafından düzenlenecek olan “ELÜS İşlem Sonuç Belgesi”, Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmış,

 

- TÜRİB üyeleri tarafından düzenlenen her bir ELÜS İşlem Sonuç Belgesine ilişkin bilgilerin takip eden ayın son günü saat 24.00'a kadar BTRANS aracılığıyla gönderilmesi zorunluluğu getirilmiş olup, detaylı açıklamalar başlıklar halinde aşağıda özetlenmiştir.

 

• 1- “ELÜS Alım-Satım Belgesi” İle “ELÜS İşlem Sonuç Belgesi” VUK Kapsamında Düzenlenmesi Zorunlu Belgeler Arasına Alınmıştır:

 

Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında düzenlenen ELÜS Alım Satım Belgesi ile dördüncü fıkrası kapsamında düzenlenen ELÜS İşlem Sonuç Belgesi, Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmıştır. 

 

• 2- Bu Belgelerin Düzenlenmesi, Gönderilmesi Ve Kullanımına İlişkin Esaslar :

 

5300 sayılı Kanun kapsamında lisanslı depo işletmelerinde depolanan tarım ürünlerinin bu ürünleri temsil eden ELÜS vasıtasıyla alım satımında her bir el değiştirme aşamasında EKK tarafından ELÜS Alım Satım Belgesi düzenlenecektir.

 

Diğer taraftan, ELÜS’lerin Borsada alım satıma konu edilmesi durumunda ise TÜRİB tarafından yetkilendirilen aracı kurumlarca her bir alım satım işlemi sırasında ELÜS Alım Satım Belgesi yerine ELÜS İşlem Sonuç Belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Bu bakımdan, ELÜS alım satımına taraf olanlar bu işlemler için ayrıca fatura veya diğer herhangi bir belge düzenlemeyecek, alım satım işlemi Borsa dışında gerçekleşiyor ise bu işlemler EKK tarafından kendisine iletilen bilgilere göre düzenlenen ELÜS Alım Satım Belgesi ile, bu işlemler Borsada gerçekleştiriliyor ise aracı kurumlar tarafından düzenlenen ELÜS İşlem Sonuç Belgesi ile tevsik edilecektir.

 

• 3- ELÜS Alım-Satım Belgeleri EKK Tarafından Düzenlenip Elektronik Ortamda Gönderilecek:

 

Ayrıca Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinin geçici 4 üncü maddesi kapsamında TÜRİB üyesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin doğrudan alım satım işlemlerinde, mezkûr Yönetmeliğin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası ve bu Tebliğin bu alt bölümü kapsamında elektronik ürün senetlerinin takibine ilişkin Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen EKK tarafından ELÜS Alım Satım Belgesi düzenlenecek ve işlemin taraflarına elektronik ortamda gönderilecektir.

 

Bu minvâlde, ELÜS alım satımına taraf olanların, EKK tarafından kendilerine iletilen ELÜS Alım Satım Belgesinin kâğıt çıktılarını veya aracı kurumlar tarafından kendilerine iletilen ELÜS İşlem Sonuç Belgesinin kâğıt çıktılarını vergi kanunlarının öngörmüş olduğu süreler dâhilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlü oldukları tabiidir.

 

• 4- ELÜS Alım-Satım Belgesinde Yer Alması Zorunlu Bilgiler:

a) Düzenlenme tarihi.
b) İşlem tarihi.
c) Her hesap dönemi başından itibaren 1’den başlamak üzere düzenleme sırasına göre verilecek müteselsil sıra numarası.

ç) Her bir ELÜS satıcısı için her hesap dönemi başından itibaren 1’den başlamak üzere düzenleme sırasına göre verilecek müteselsil sıra numarası.

d) ELÜS’ü alan ve satanın;

1) Adı-soyadı/ünvanı.

2) Adresi.

3) Varsa vergi dairesi.

4) T.C. kimlik numarası (vergi kimlik numarası).

e) Alım satıma konu ELÜS’ün;

1) Temsil ettiği ürünün türü, tipi, hasat yılı, lisanslı depo işletmesinin ünvanı ve ürünün depolandığı yer.

2) Temsil ettiği alım satıma konu ürün miktarı.

3) Alım satım bedeli.

f) EKK’nın;

1) Ünvanı.

2) Adresi.

3) Vergi dairesi.

4) Vergi kimlik numarası.

(Bu bentteki bilgiler dip not olarak yazılacaktır.)

g) “452 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca düzenlenmiştir.” ibaresi.

 

• 5- ELÜS İşlem Sonuç Belgesinde Yer Alması Zorunlu Bilgiler:

a) Borsa üyesinin ünvanı, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, birim/şube kodu (ELÜS İşlem Sonuç Belgesini düzenleyen her müstakil şube veya birimi tanıtmak üzere verilecek kod numarası).

b) İşlemin tarafı alıcının veya satıcının adı-soyadı/ünvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası.

c) İşlemin karşı tarafı Borsa üyesinin ünvanı, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası.

ç) Düzenleme tarihi.

d) Her hesap dönemi başından itibaren 1'den başlamak üzere düzenleme sırasına göre verilecek belge müteselsil sıra numarası (Her müstakil şube veya birim itibarıyla her hesap dönemi başından itibaren 1'den başlamak üzere düzenlenme sırasına göre verilecek müteselsil sıra numarası).

e) İşlem tarihi, işlem numarası ve işlem tipi.

f) ELÜS’e dayanak olan emtiaya ilişkin bilgileri içeren kod (ISIN), ELÜS’ün temsil ettiği ürünün türü, tipi, miktarı, hasat yılı ile lisanslı depo işletmesinin ünvanı ve ürünün depolandığı yer.

g) Alım veya satım bedeli.

ğ) Varsa komisyon tutarı ve diğer kesintiler.

h) “452 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca düzenlenmiştir." ibaresi. 

 

• 6- ELÜS İşlem Sonuç Belgelerinin BTRANS Aracılığı İle Gelir İdaresi Başkanlığına Bildirim Zorunluluğu Getirilmiştir:

 

Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca ELÜS Alım Satım Belgesi ve ELÜS İşlem Sonuç Belgesi düzenlenme zorunluluğu bulunanlara, bu Tebliğin bu bölümünde açıklanan esaslar dâhilinde, düzenledikleri söz konusu belgelere ilişkin bilgilerin elektronik ortamda (Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemine BTRANS aracılığıyla) gönderilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

 

EKK tarafından düzenlenen her bir ELÜS Alım Satım Belgesine ilişkin bilgiler ile TÜRİB üyeleri tarafından düzenlenen her bir ELÜS İşlem Sonuç Belgesine ilişkin bilgilerin takip eden ayın son günü saat 24.00'a kadar BTRANS aracılığıyla gönderilmesi gerekmektedir.

 

ELÜS Alım Satım Belgesi ve ELÜS İşlem Sonuç Belgesi ile ilgili olarak istenecek bilgilere ilişkin format ve standartlar BTRANS aracılığıyla duyurulacaktır. Bilgi verme formatında ve standartlarında yapılacak ekleme, çıkarma, zorunlu alan olarak belirleme gibi değişiklikler de ayrıca BTRANS aracılığıyla duyurulacaktır.

 

Hazine ve Maliye Bakanlığınca bu Tebliğ doğrultusunda belirlenerek duyurulacak format ve standartlar dışında elektronik ortamda (BTRANS aracılığıyla dahi olsa) gönderilen bilgiler gönderilmemiş sayılacak, kâğıt ortamında verilen bilgiler hiçbir şekilde kabul edilmeyecektir.