4 Haziran 2025 tarih 32920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yetki Belgeli Yapı Ustaları Hakkında Yönetmelik” ile; plân, fen, sanat, sağlık, çevre şartlarına ve standartlara uygun yapı inşa edilmesine yönelik yapım faaliyet ve süreçlerinin takibini sağlamak üzere yetki belgeli yapı ustası çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

 

• İnşaat ve tesisat işlerini bağımsız olarak yürütebilme sorumluluğu alan; mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları yapım işlerinde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; usta yetkinliğini ifade eden belgeyi (mesleki yeterlilik belgesi) haiz kişi, yetki belgeli yapı ustasıdır. 

• Toplam yapı inşaat alanı 500 m² yi geçen inşaatlarda, inşaat alanlarına göre yetki belgeli yapı ustası çalıştırma yükümlülüğünün başlama tarihleri aşağıdaki gibidir: 

• 500 m² yi geçen işlerde, 1/1/2028 tarihinden itibaren,

• 500 - 4.500 m² arası olan işlerde, 1/1/2029 tarihinden itibaren

• 500 – 1.500 m² arası olan işlerde, 1/1/2030 tarihinden sonra

Yönetmelik 31/12/2025 tarihinde yürürlüğe girmekle beraber, toplam inşaat yapı alanlarına göre, yukarıda belirtilen tarihlere kadar uygulanmayacaktır.

İlk uygulama toplam yapı inşaat alanı 4.500 m² yi geçen inşaatlarda 1/1/2028 tarihinde başlayacağından, yapım ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin ve bu işlerde usta olarak çalışacakların getirilen zorunluluğa (yetki belgesi olmayanların yetki belgesi almaları gibi) uygun hale gelecek şekilde hazırlıklarını şimdiden yapmaları faydalı olacaktır.

 

• Mesleki yeterlilik belgesi: Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden ve ilgili ulusal yeterliliklerine dayalı belgeyi ifade etmekte olup, aşağıda sayılan belgeler yetki belgesi olarak kabul edilir. 

• 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu ile İlgili Düzenlemeler Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesine dayanılarak zorunluluk getirilen alanlardaki meslekî yeterlilik belgeleri, 

• 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre alınan ustalık belgeleri ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden ilgili alan ve dallardan alınan mezuniyet diplomaları.

 

• Yapı ruhsatına tâbi bina yapımı işlerinde çalışan yetki belgeli yapı ustalarını kapsar. 

• 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki işler ile anılan Kanunda istisna tutulan işler, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki mevzuata göre yürütülen yapım işleri ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi olup ortaklarından en az birinin kamu kurum ve kuruluşu niteliğinde tüzel kişi olduğu ve ortaklık sermayesine en az %20 oranında iştirak ettiği kuruluşların yaptırdıkları yapım işlerini kapsamaz. 

• Yapı müteahhidi ve şantiye şefi, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgesi olmayan usta çalıştıramayacak. 

• Yapı sahibine ve idareye karşı sorumlu olan fenni mesuller, uzmanlık alanına uygun olarak yapıda yetki belgesi olmayan usta çalıştırılması halinde, bu durumu altı iş günü içinde ilgili idareye yazılı olarak bildirmek zorunda olacak. 

• Yönetmelik kapsamındaki her türlü bildirim ve tebligat, tarafların beyan ettikleri tebligata elverişli elektronik posta adreslerine yapılabilir. İlgili mevzuatında aksi belirtilmediği müddetçe ayrıca yazılı bildirim yapılması şartı aranmaz.

 

• Şantiye şefleri, toplam yapı inşaat alanı 500 metrekareyi geçen işlerin inşaatında İşveren veya alt işveren tarafından çalıştırılmaya başlanan tüm yetki belgeli yapı ustalarının işe başlama ve işi bırakma bilgilerini, bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren yedi iş günü içinde Şantiye-M sistemine kaydetmekle yükümlüdür. 

• Yapım işlerinde çalışacak yetki belgeli yapı ustalarının e-Devlet kapısı üzerinden Şantiye-M sistemine kaydolması ve beş yılda bir kaydını yenilemesi zorunludur. (Şantiye-M Sistemi: Usta kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu, Bakanlık bünyesinde işletilen sistemdir) 

• Bakanlıkça gerekli görülen bilgi ve belgeler, Bakanlığın belirlediği süre içinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından Şantiye-M sistemine aktarılır. 

• Şantiye-M sistemi kayıtlarında yer alan bilgi ve belgelerde değişiklik olması halinde, yeni bilgiler meydana gelen değişikliği takip eden on beş iş günü içinde Şantiye-M sistemine kaydedilir. 

• Yetki belgeli yapı ustası kaydı;

a)- Kayıt şartlarından herhangi birini kaybeden yetki belgeli yapı ustasının, bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren on iş günü içinde Şantiye-M sistemi üzerinden yapacağı başvuru üzerine,

 

b)- Kayıt şartlarından herhangi birine sahip olunmadığının veya bu şartlardan herhangi birinin kaybedildiğinin tespit edilmesi halinde,

c)- Süresi içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması nedeniyle Şantiye-M sistemi üzerinden yapılan uyarı tarihinden itibaren on iş günü içinde yenileme başvurusu yapılmaması halinde,

 

iptal edilir.

 

Yetki belgesinin Şantiye-M sistemine elektronik ortamda temin edilmesi ilgili kurum ve kuruluşların sorumluluğundadır.

 

Yetki belgeli yapı ustaları aşağıdaki iş ve işlemlerle yükümlüdürler.

 

• Yapım işini, ruhsat eki etüt ve projelere ve şantiye şefinin bu yöndeki talimatlarına uygun olarak gerçekleştirmek, 

• İnşaat ve tesisat işlerinde ilgili teknik düzenlemelere uygun malzeme ve işin niteliğine uygun makina ve ekipman kullanmak,

 

Bu kapsamında yapılan işlemler, yapı ustalarının imar ve iş hukukundan kaynaklanan sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır.

 

• Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Şantiye-M sisteminde tutulan bilgileri müteahhit, şantiye şefi, yapı ustası ve diğer ilgili kişi ve kuruluşların kullanımına açabilir. 

• Bakanlık, internet ve her türlü elektronik ortam ile benzeri elektronik iletişim araçları üzerinden Şantiye-M sistemi kayıtları ile ilgili bilgi alışverişinin yapılmasına ilişkin koşulları belirleyebilir. 

• Şantiye-M sistemine kayıtlı yapı ustalarının güncel listesi rızaları alınmak kaydıyla Bakanlığın internet sayfasında erişime açık tutulur. 

• Şantiye-M sistemi kayıtlarından alınan bilgilerin iş ve işlemlerde kullanılmasının hukuki sonuçları, bilgiyi alan kişi ve kuruluşların sorumluluğundadır. 

• Şantiye-M sisteminin işletilmesinde ve sistem üzerinden kişisel verilerin aktarılmasında 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik her türlü teknik ve idari tedbir alınır.