Tarih : 02.12.2024
Sayı : BBDAS/2024-189
Konu : Çalışanlara Yemek Parası Veya Yemek Kartı/Kuponu Şeklinde Yapılan Ödemelerde Uygulanan SGK Prim İstisna Hesabında Değişiklik
- 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanmak üzere,
- Sigortalıya işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda,
- Sigortalıya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin,
- Nakit olarak ya da yemek hizmetinin alınması dışında kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla sağlanması halinde,
- Fiilen çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin,
- Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarın fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı aşmayan kısmı,
SGK Prim matrahının hesabında dikkate alınmayacaktır.
Değişiklik öncesinde; günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı istisna olarak uygulanmaktaydı.
Değişiklik Öncesi Durum Neydi?
Bilindiği gibi değişiklik öncesi, Yönetmeliğin “Sigorta Primine Esas Kazançlar” başlıklı 97’inci maddesinin 7’inci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki gibiydi.
İşveren tarafından;
- (Değişik:RG-11/11/2022-32010)(36) (Danıştay Onuncu Dairesinin 8/5/2024 tarihli ve E.:2023/170; K.:2024/1853 sayılı kararı ile iptal bend; İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı,)
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz. (Değişiklik Öncesi Düzenleme)
Konuyla ilgili usul ve esasları belirleyen 02.12.2022 tarih E-24010506-010.06.01-57236083 sayılı “Yemek Bedeli” konulu SGK Genelgesi’nin 2.1.2 ve 2.1.4 bölümlerinde özetle aşağıdaki düzenleme yapılmıştı.
“Sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla fatura karşılığı yemek bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.”
Ancak, Danıştay 10. Daire Başkanlığı’nın 2023/170 Esas ve 2024/1853 sayılı Kararı gereğince, yemek istisnalarını tanımlayan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendi ve SGK tarafından yayımlanan 2022/22 sayılı "Yemek Bedeli" konulu Genelgesinin 2.1.2 ve 2.1.4. maddeleri iptal edilmişti.
Bu kararla, yemek kartlarına uygulanan istisna üst sınırı uygulamasına yönelik düzenleme iptal edildiğinden, önceki düzenlemelerde olduğu gibi yemek yardımlarının yemek kartı üzerinden verilmesi durumunda “ayni yardım” gibi dikkate alınarak SGK Prim matrahına dahil edilmemesi prensibi hakim olmuştu.
Değişiklik Ne Anlama Geliyor?
Yapılan son değişikliğe göre; işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi durumunda;
- Sigortalıya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin nakit olarak verilmesi,
- Yemek hizmetinin alınması dışında kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla yemek hizmetinin sağlanması,
Gibi durumlarda fiilen çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin SGK Yönetim Kurulunca belirlenecek tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı sigorta priminden istisna edilecek, aşan tutarı prim matrahına eklenilecektir.
- Yemek hizmetinin alınmasına yönelik verilen ve kullanılan; yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlar sadece yemek hizmeti alımında kullanılması durumunda ise, kart bedelleri ayni yardım olarak değerlendirileceğinden, tamamı prim matrahına dahil edilmeyeceği anlaşılmaktadır.
2022/22 sayılı Genelge’nin (2.1.5) bölümünün yürürlüğü halen devam ettiğinden, işverenlerin çalışanlarına yemek hizmetinin alınmasına yönelik verdikleri yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçların münhasıran yemek hizmeti alımında kullanılması halinde prim matrahına dahil edilmeyeceği, aksi halde yemek alımı dışında kullanılması halinde ise yönetmelik değişikliğinde yer alan ve SGK Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek tutarın fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı için prim istisnası uygulanabileceği hususuna dikkat etmeleri yararlı olacaktır.
Diğer bir ifadeyle; işverenler tarafından çalışanlara verilerek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçların yemek yeme hizmeti dışında da kullanılabilecek olması durumunda, kart bedelinin ayni yardım olarak değerlendirmek yerine yukarıda belirtilen prim istisnası kısıtlamasına tabi tutmaları, aşan kısım üzerinden prim hesaplamaları kendi menfaatlerine olacaktır.
Aksi halde, söz konusu kartların yemek alımı dışında kullanıldığının tespiti halinde, aşağıda yer alan Genelge hükmü kapsamında işverenlerin prim kaybına neden olmalarından dolayı, cezai müeyyidelerle karşılaşmaları kuvvetle muhtemel olabilecektir.
“2.1.5-Yemek bedeline ilişkin diğer hususlar
2.1.5.1-Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir.
Yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelere ilişkin muvazaalı durumların tespit edilmesi halinde Kurumun prim kaybı işverenlerden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme zammı ve cezası ile tahsil edilecektir.”
Çalışanlara işyeri veya müştemilatında yemek verilmemesi durumunda yemek için sağlanan menfaatlerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/8’inci maddesine göre istisna edilecek tutar ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97’inci maddesinin 7’inci fıkrasının (a) bendine göre SGK Prim istisnası uygulanabilecek tutarları aşağıdaki tabloda 2024 ve 2025 yılları itibariyle ayrı ayrı yer verilmiştir.
|
İŞYERİ VEYA MÜŞTEMİLATINDA ÇALIŞANLARA YEMEK VERİLMEMESİ DURUMUNDA YEMEK İÇİN ÇALIŞANLARA SAĞLANAN MENFAATLERİN GELİR VERGİSİ VE SGK PRİMİ KARŞISINDAKİ DURUMU
|
|
YEMEK İÇİN ÖDEME ŞEKLİ
|
GVK'NA GÖRE GÜNLÜK İSTİSNA TUTAR (TL)
|
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ'NE GÖRE SGK PRİM İSTİSNA TUTAR (TL)
|
|
2024 YILI İÇİN
|
2025 YILI İÇİN
|
2024 YILI İÇİN
|
2025 YILI İÇİN
|
|
NAKİT ÖDEME
|
170 TL
|
YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA ARTIRILMASI DURUMUNDA 245 TL
|
GÜNLÜK BRÜT ASGARİ ÜCRETİN %23,65’İNİN FİİLEN ÇALIŞILAN GÜN SAYISI İLE ÇARPILMASI SONUCUNDA BULUNACAK TUTAR
|
FİİLEN ÇALIŞILAN GÜNLERE AİT BİR GÜNLÜK YEMEK BEDELİNİN KURUM YÖNETİM KURULUNCA BELİRLENEN TUTARININ FİİLEN ÇALIŞILAN GÜN SAYISI İLE ÇARPILMASI SONUCUNDA BULUNULACAK TUTARI
|
|
YEMEK HİZMETİ ALINMASI DIŞINDA KULLANILABİLECEK YEMEK KARTI/ÇEKİ/KUPONU VERİLMESİ
|
170 TL
|
YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA ARTIRILMASI DURUMUNDA 245 TL
|
GÜNLÜK BRÜT ASGARİ ÜCRETİN %23,65’İNİN FİİLEN ÇALIŞILAN GÜN SAYISI İLE ÇARPILMASI SONUCUNDA BULUNACAK TUTAR
|
FİİLEN ÇALIŞILAN GÜNLERE AİT BİR GÜNLÜK YEMEK BEDELİNİN KURUM YÖNETİM KURULUNCA BELİRLENEN TUTARININ FİİLEN ÇALIŞILAN GÜN SAYISI İLE ÇARPILMASI SONUCUNDA BULUNULACAK TUTARI
|
|
SADECE YEMEK HİZMETİ ALINMASINI SAĞLAYAN YEMEK KARTI/YEMEK ÇEKİ/YEMEK KUPONU VERİLMESİ
|
170 TL
|
YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA ARTIRILMASI DURUMUNDA 245 TL
|
GÜNLÜK BRÜT ASGARİ ÜCRETİN %23,65’İNİN FİİLEN ÇALIŞILAN GÜN SAYISI İLE ÇARPILMASI SONUCUNDA BULUNACAK TUTAR
|
AYNİ YARDIM KAPSAMINDA OLACAĞINDAN TAMAMI İSTİSNA EDİLECEK
|
Saygılarımızla.
BOĞAZİÇİ BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
(!) Sirkülerimiz yayımlandığı tarih itibariyle; ilgili olduğu mevzuat düzenlemelerinin duyurulmasına yönelik genel açıklamalar içermektedir. Mevzuat düzenlemeleri karşısında, her olayın kendine has özellikleri ile birlikte değerlendirilerek getireceği yükümlülükler veya sağlayacağı avantajlar titizlikle değerlendirilmelidir. Mevzuat değişiklikleri üzerine yapılabilecek yorum, eleştiri veya tavsiyeler önemli görülen konulara dikkat çekmeye yönelik olup, uygulamada ilgili kurum veya kuruluşların belirlediği usul ve esaslara göre işlem yapılması esastır. Konularında uzman kadrolarımızdan olaya özgü ilave görüş alınmadan, sadece sirkülerimiz esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zarar ve yükümlülüklerden yazar veya müşavirliğimiz sorumlu tutulamaz.
1347 kişi tarafından görüntülenmiştir.
