Bilindiği gibi 13.09.2018 tarih 30534 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye’de yerleşik kişiler arasındaki sözleşmelerde edimi döviz veya dövize endeksli olarak belirleme yasağı getirilmiş, daha önce yapılmış ve edimi döviz cinsinden olan sözleşmelerdeki edimin 13.10.2018 tarihine kadar TL’ye uyarlanması zorunluluğu getirilmiştir.

 

Söz konusu karara ilişkin ayrıntılı açıklama/düzenleme ise Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 6.10.2018 tarih 30557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış tebliğde yer almıştır.

 

Yine, 16.11.2018 tarih 30597 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan;  Türkiye’de yerleşik kişilerin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 no’lu Tebliğde değişiklik yapılmasına dair  2018-32/52 no’lu Tebliğ ile, 2018-32/51 numaralı tebliğ ile yapılan düzenlemeler kaldırılarak, yerine 16.11.2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 2008-32/34 No’lu Tebliğin  mülga 8 inci maddesi,  olduğu gibi değiştirilmiştir.

 

85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 06.10.2018 tarihli Tebliğ ile tanınan istisnaların dışındaki bütün sözleşmelerin edimlerinin 13.10.2018 tarihinden itibaren TL cinsinden olması zorunluluğu getirilmiştir.

 

Şirketlerin ortaklarından borç alması (aynı şekilde ortaklarına borç vermesi), özünde bir borç sözleşmesine (Tüketim ödüncü sözleşmesi, Borçlar Kanunu 386’ncı madde) dayanmaktadır.

 

Dolayısıyla 13.10.2018 tarihi itibariyle şirketlerin ortaklarına olan döviz borçlarını (veya ortaklarından olan döviz alacaklarını) TL’ye çevirmek ve kayıtlarında TL olarak izleme zorunluluğu getirmiştir.

 

Bu nedenle;

 

• 10.2018 tarihinden önce şirket ortaklarından alınan döviz ya da dövize endeksli borçların en geç bu tarih itibariyle TL’ye çevrilmesi ve kayıtlarında TL olarak izleme zorunluluğu getirildiğinden,
• 12.2018 tarihi itibariyle 2018/4. Geçici vergi dönemi sonunda değerlemeye tabi tutulamayacağı,
• Dolayısı ile kur farkı gideri yazılamayacağı,
• Oluşması durumunda kur farkı gelirinin de yazılmayacağı,
• 10.2018 tarihinden itibaren ise döviz ya da dövize endeksli borçlanılamayacağı,

 

hususunun göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

 

 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından çıkarılan 02/05/2018 tarihli “Sermaye Hareketleri Genelgesi” nin 38’inci maddesinin (2)’ fıkrasında Hazine ve Maliye Bakanlığı’ nın  20/11/2018 tarih ve 30275 sayılı yazısı ile yapılan değişiklikle;

 

İşlemin aynı holding bünyesinde veya grup içinde gerçekleştirilmesi, borçlandırmanın ve takibinin TL cinsinden yapılması kaydıyla, borçlandırma işlemlerine ilişkin bedellerin döviz cinsinden karşılığının firmanın yazılı beyanına istinaden yurt içindeki ilgili hesaplara transfer edilmesi mümkün hale gelmiştir.

 

Dolayısıyla, grup şirketleri arasında her ne kadar döviz cinsinden borçlanılmasına izin verilse de, kayıtlarda TL olarak izlenmesi zorunluluğu getirildiğinden, bu firmalar arasında da döviz veya döviz cinsinden borçların değerlenmesi ve kur farkı gideri veya geliri yazılması mümkün bulunmamaktadır.

 

 

Ortaklardan ya da grup firmalarından yapılan döviz ya da dövize endeksli borçların TL’ye çevrilmemesi, döviz borçlarının değerlemeye tabi tutularak, üzerinden hesaplanacak kur farklarının gider yazılması halinde, ileride muhtemel bir vergi incelemesi ile bu durumun tespiti durumunda, kur farkı giderlerinin reddedilmesine ve  buna bağlı olarak vergi ve ceza ile karşılaşılmasına sebebiyet vereceği düşünülmektedir.

 

Yapılan bu düzenlemeye uyulmaması halinde ayrıca, 1567 sayılı Kanunda 3.600,00.-TL'den başlayan idari para cezası öngörülmektedir.

 

Bu nedenle yukarıda belirtilen düzenlemelere uygun hareket edilmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir.